Motivatiebrief schrijven - met deze methode gaat je brief leven

Een goede motivatiebrief schrijven is een kwestie van lef hebben. Begin je brief dus niet met een cliché zoals:

Deze baan zie ik als een grote uitdaging.
Het is mijn droom om aan deze universiteit te studeren
Deze functie is op mijn lijf geschreven.
Deze vacature zie ik als een grote kans.
Dit vak is mijn grote passie.

Zo schrijf je een motivatiebrief in 7 stappen

De mensen die je motivatiebrief beoordelen, hebben deze standaardzinnen al honderd keer gelezen. Je maakt er geen indruk mee. Je hebt dus niets aan dertien-in-dozijn voorbeeldbrieven van andere websites.

Kies liever voor een originele aanpak, en gebruik de kracht van verhalen (storytelling dus).

Dat klinkt voor jou misschien als een overdreven aanpak, maar het is uiterst effectief. In dit artikel krijg je 7 handvatten voor structuur en verhalen waarmee je motivatiebrief bovenop de stapel komt.

(Extra houvast nodig? Dit is de gebruikelijke indeling van een zakelijke brief)

1 – Val met de deur in huis en verras

Het begin van je brief is je blikvanger. Bij een eerste scan zal de beoordelaar in ieder geval de eerste alinea lezen. Vertel hier waarom je de brief schrijft.

Kortom: op welke baan, stageplek of opleidingsplek solliciteer je. Die informatie geef je meteen in de eerste alinea. Je kunt hierbij kiezen voor een behoudende aanpak, of je kunt meteen de aandacht trekken.

Als je liever behoudend begint, draai er dan niet omheen. Durf met direct taalgebruik op te schrijven wat je wilt. Bijvoorbeeld:

Ik las uw advertentie op Indeed en dacht meteen: dit is een baan voor mij. Ik zal u vertellen waarom.

Maar je maakt meer indruk als je begint met een korte anekdote die jouw reden van solliciteren inleidt. Zo’n mini-verhaaltje blijft gegarandeerd beter hangen. Neem dit voorbeeld:

Ik zie mezelf al lopen door de gangen van reclamebureau Storm op mijn rode Converse All Stars. In een interview met oprichter Hanna Verschoren op de website Sprout.nl las ik dat jullie elke vrijdag ‘sneakerdag’ houden, waarbij iedereen zijn mooiste sportschoenen aantrekt.

Dat is natuurlijk niet de reden dat ik solliciteer op de functie van tekstschrijver, maar het past wel goed bij mijn stijl: creatief, no-nonsense en pragmatisch. Ik denk dat ik perfect in jullie team zou passen.

De lezers weten nu wat je doel is (een baan, stage of plek op een studie). En als je voor de verhalende aanpak kiest, krijgen ze ook meteen een beeld van je. Daardoor blijf je beter in hun geheugen zitten dan kandidaten die clichés gebruiken.

Meer tips nodig over dit gedeelte? Lees mijn artikel over een pakkend begin voor je motivatiebrief.

2 – Een motivatiebrief gaat niet over jou, maar over je geschiktheid

Het grootste misverstand bij motivatiebrieven is dat jezelf uitgebreid moet voorstellen. Geloof me, daar zit de sollicitatiecommissie niet op te wachten. De lezers van je brief hebben maar één prangende vraag: waarom is de schrijver van deze brief geschikt voor deze baan, opleiding of stage?

Schrijf dat zo concreet mogelijk op. Alleen zeggen dat je iets ‘altijd al interessant vond’, is dus niet genoeg. Geef de lezers een beeld dat blijft hangen.

Misschien denk je dat je geen specifieke ervaringen waarmee je je motivatie kunt illustreren, maar dat is bijna onmogelijk. Stel je begint met deze vrij clichématige opening.

Ik denk dat ik geschikt ben voor de opleiding geneeskunde, omdat de werking van het menselijk lichaam me altijd heeft gefascineerd.

Voeg één beeldend zinnetje toe en je motivatie gaat meteen leven

Ik denk dat ik geschikt ben voor de opleiding geneeskunde, omdat de werking van het menselijk lichaam me al fascineert, sinds ik op mijn achtste een anatomie-poster kreeg waarop alle spieren en organen waren te zien.

Je beschrijft dus waarom je geschikt bent. En daarna zoek je een ervaring uit je leven die jouw motivatie en geschiktheid illustreert.

Dat kan even lastig zijn. Misschien had jij geen poster aan de muur hangen van het menselijk lichaam, maar keek je naar medische televisieprogramma’s. Of je belandde ooit op de EHBO, en raakte daar geïnspireerd om zelf geneeskunde te studeren.

Als je op een baan solliciteert, put je eerder uit je werkende leven. Misschien vertel je hoe je voor saamhorigheid zorgde bij je vorige werkgever door een geweldig teamuitje te organiseren. Of je beschrijft de creatieve ingeving waarmee je voor een geweldige kostenbesparing zorgde.

Maar, denk erom, maak het concreet, zodat de lezers er een beeld bij krijgen. Er is altijd een concreet detail te bedenken waarmee je je motivatie kunt illustreren. Of je nu geneeskunde wilt studeren, journalist wil worden, of je zinnen hebt gezet op een plek aan de filmacademie.

Lees hier hoe je jouw motivatiebrief precies opbouwt aan de hand van dit soort voorbeelden

3 – Schep niet op, maar laat de feiten spreken

Natuurlijk laat je het niet bij één beeld. Je kunt ook kort enkele wapenfeiten noemen in je motivatiebrief.

Het beste is om dat zo feitelijk mogelijk te doen. Ben je met een negen gemiddeld geslaagd? Vermeld dat gegeven dan zonder het verder aan te dikken of uit te leggen. Hetzelfde geldt voor eervolle vermeldingen, prijzen, of andere prestaties.

Toen ik me als wetenschapsjournalist aanmeldde voor een beurs voor een internationale conferentie over neurowetenschap op Sicilië, begon ik mijn voorstel-alinea bijvoorbeeld als volgt.

Mijn naam is Dennis Rijnvis. Ik werk als wetenschapsredacteur bij Nu.nl, de grootste nieuwssite in Nederland. Verder schrijf ik als freelance journalist voor de Volkskrant, een landelijke krant.

Bij mijn aanmelding voor de studie Creative Writing in Edinburgh vermeldde ik mijn prestaties als schrijver ook zo feitelijk mogelijk.

In 2009 won ik de eerste prijs in een verhalenwedstrijd van een Belgisch literair tijdschrift, de Brakke Hond. Verder tekende ik deze zomer een contract voor twee boeken bij uitgever de Bezige Bij. Mijn eerste roman wordt in 2013 gepubliceerd.

Als je verder gaat uitweiden over dit soort wapenfeiten, krijgt je motivatiebrief of sollicitatiebrief al snel een pocherig toontje. Kortom: Schrijf het op, maar schep er niet over op. Laat de feiten voor zich spreken.

4 – Beschrijf je persoonlijkheid slim

Dit gedeelte van je motivatiebrief vergt de meeste voorbereiding. De selectiecommissie van een bedrijf of opleiding is altijd op zoek naar mensen met specifieke kwaliteiten en karaktertrekken.

Lees daarom met veel aandacht de vacature of de tekst waarin je wordt uitgenodigd tot het schrijven van een motivatiebrief.

Bij het schrijven benadruk je de persoonlijkheidstrekken van jezelf die het beste aansluiten bij de genoemde eisen. Maar blijf niet hangen in het simpelweg noemen van karaktereigenschappen. We kunnen allemaal wel zeggen dat we leergierig, consciëntieus, avontuurlijk, ondernemend en sociaal zijn.

Dit soort persoonlijkheidstrekken kun je goed naar voren laten komen in je motivatiebrief door mini-verhaaltjes en voorbeelden te gebruiken.

Schrijf niet:

Ik heb een avontuurlijk en ondernemend karakter, ik deins niet terug voor een nieuwe uitdaging.

Om de lezer mee te nemen in je verhaal, moet je die eigenschap ook onderbouwen met een concreet voorbeeld.

Ik houd van avontuur en hard werken. Na mijn middelbare school heb ik een jaar door Australië gereisd, waar ik onder meer heb gewerkt op een wijnboerderij en als reisleider in de Outback.

Op deze manier selecteer je twee of drie eigenschappen die je wilt benadrukken in je motivatiebrief. En niet elk voorbeeld hoeft een lang verhaal te zijn. Dit fragment komt uit een sollicitatiebrief die ik zelf eens verstuurde.

Creativiteit is mijn sterke punt; ik bedenk regelmatig onderwerpen voor artikelen in de Volkskrant en Quest.

Deze verzin ik nu ter plekke:

Ik ben niet bang om anderen op hun verantwoordelijkheid te wijzen, op de middelbare school was ik in elke klas klassenvertegenwoordiger.

5 – Schets een kort toekomstbeeld in je motivatiebrief

Je motivatiebrief krijgt meer diepgang als je ook ingaat op hoe je jezelf zou ontplooien in de nieuwe opleiding, stage of baan. Dat kun je doen door een toekomstbeeld te schetsen van jezelf. Daarin laat je zien hoe je jezelf ziet in de nieuwe functie, of op welke manier de kennis van de opleiding je leven zou verrijken. Kortom: ga je een motivatiebrief schrijven? Toon ambitie!

Toen ik solliciteerde voor een plek op de conferentie over neurowetenschap, schreef ik bijvoorbeeld.

Bij Nu.nl schrijf ik vaak over neurowetenschappelijke studies waarin bijvoorbeeld patronen van angst of taalherkenning in op MRI-scans worden beschreven. Een bezoek aan jullie conferentie zou me helpen de onderliggende technieken van dit soort onderzoeken beter te begrijpen en te verslaan voor een groot publiek.

Toen ik solliciteerde als journalist bij het tijdschrift Intermediair schreef ik:

Ik zou het geweldig vinden om na de studie ook als freelance journalist voor Britse media te gaan werken, verder zou de opleiding mijn kansen verhogen om een roman in het Engels te publiceren voor een wereldwijd publiek.

Bonustip: stop op tijd

Haal aan het einde geen vreemde kunstgrepen uit om de lezer nog eens extra te overtuigen van je geschiktheid. Als het goed is heb je al je troeven (wapenfeiten, anekdotes en persoonlijke details) al eerder uitgespeeld. Doe simpelweg wat ervan je wordt verwacht en sluit af met een beleefde zin, zoals:

Graag licht ik mijn enthousiasme voor de functie toe in een persoonlijk gesprek.

Of nog eenvoudiger:

Ik hoop snel van u te horen.

Spring ook niet uit de band bij de groet onderaan je brief. Ga je een motivatiebrief schrijven om toegelaten te worden tot een opleiding voor tennisleraren, schrijf alsjeblieft niet:

Met sportieve groet,

Of nog erger:

Met smashende groet,

Dit is voldoende:

Met vriendelijke groet,

En dit is nog beter:

Met groet,

Online cursus pakkend schrijven – voor een scherpe brief

Wil je meer concrete tips? Volg dan mijn online cursus Pakkend schrijven! In die online training leer je de belangrijkste technieken om je brief pakkender te maken. Hoe schrijf je bijvoorbeeld korte en krachtige zinnen? Hoe kies je de juiste anekdote? En hoe maak je abstracte zinnen en voorbeelden concreet? Je leert het binnen twee uur. En het grootste voordeel is dat je na afloop je tekst naar mij kunt sturen en korte, persoonlijke feedback krijgt.

Volg de cursus Pakkend schrijven!

Lees dus ook:

En pas op, een motivatiebrief schrijven volgens deze methode kan leiden tot grote blijdschap, zo blijkt uit deze post op LinkedIn 😉

Wil je meer weten? Dit zijn de beste boeken over sollicitatie- en motivatiebrieven:

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast