Afgelopen week liep ik na een potje tennis op mijn vakantie-adres in Kroatië terug naar het hotel, samen met een reisgenoot uit Antwerpen. Hij zei: ‘deze ingang kunnen we niet nemen. De deur is toe.’
Even bleef ik staan om de Vlaamse uitdrukking te laten bezinken: ‘De deur is toe? De deur is dicht bedoel je?
Hij zuchtte. ‘Begreep je dat echt niet?’
Ik heb een week vol taalmisverstanden achter de rug met mijn Belgische tennisvriend, die net als ik deelnam aan een tennisreis. Maar in zekere zin viel ik ook met mijn neus in de boter (of met mijn gat in de boter, zoals de Vlamingen zeggen). Nooit eerder leerde ik binnen zo’n korte tijd zoveel nieuwe Vlaamse uitdrukkingen en gezegden. In dit artikel zet ik mijn 7 favoriete Belgische uitdrukkingen op een rijtje.
Belgische uitdrukkingen: vraag nooit naar balkons
De verwarring op de tennisreis begon al op de eerste dag nadat iedereen was ingecheckt in zijn kamer. Bij het avondeten vroeg een deelnemer zich hardop af: ‘wie zou het mooiste balkon hebben?’
De Belgische reisgenoot maakte een afwerend gebaar met zijn hand. ‘Hoho, dat kun je in België niet zomaar zeggen. Balkon betekent bij ons hetzelfde als bij jullie de uitdrukking voorgevel. Je vraagt dan eigenlijk: “wie heeft hier de mooiste borsten?” Dat kun je niet maken naar de vrouwen.’
Dit zijn de Vlaamse uitdrukkingen die in de rest van de vakantie voorbij kwamen:
Vlaamse uitdrukkingen #1 – Poepen
Geen uitdrukking leidt zo vaak tot misverstanden in Nederland als deze. Poepen betekent in Vlaanderen: geslachtsgemeenschap hebben, oftewel neuken. Niemand zal het woord gebruiken als synoniem voor jezelf ontlasten op het toilet. Mijn tennisvriend zei: ‘dan zeggen wij nooit poepen, dat zou raar zijn. Wij zeggen: ik moet kakken.’
Vlaamse uitdrukkingen #2 – Flessengeluk
Als je aan tafel het laatste beetje wijn uit een fles krijgt ingeschonken door een tafelgenoot, valt het zogenoemde flessengeluk je ten deel. Deze uitdrukking komt volgens het Vlaams woordenboek van het veel oudere ‘kannengeluk’, dat al in 1753 werd opgetekend in Vlaanderen. Volgens een volksgeloof zou de persoon die de laatste slok uit de kan krijgt, het geluk hebben om zorgeloos te leven en goed te trouwen.
Mijn Belgische vakantiegenoot legde deze term uit aan een Nederlander, die vervolgens zichzelf het laatste beetje wijn uit een fles inschonk. Zijn reactie: “Typisch Nederlands, maar zo werkt het niet. Dit brengt ongeluk.”
Vlaamse uitdrukkingen #3 – Schoon van ver maar ver van schoon
Dit zeg je als als iemand van een afstandje knap lijkt, maar van dichtbij een stuk minder aantrekkelijk is. Het gezegde kwam ter sprake toen we op een terrasje zaten en naar voorbij lopende mensen keken.
Ik hoopte dit gezegde in meer situaties te kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld bij het zien van een bankje dat van veraf schoon lijkt, maar van dichtbij onder de vogelpoep blijkt te zitten. Mijn Belgische tennisvriend schudde zijn hoofd. “Deze uitdrukking is bedoeld voor mensen, niet voor dingen.’
Vlaamse uitdrukkingen #4 – D’n evenaar loopt niet door uwen gat
De Vlaamse variant op de: de wereld draait niet om jou. Deze uitdrukking is wat mij betreft een stuk beeldender en pakkender. Misschien kunnen we deze variant ook in Nederland introduceren.
Vlaamse uitdrukkingen #5 – Daar is een hoek af
Als wij iemand een beetje getikt vinden, zeggen we: daar zit een steekje aan los. Maar het Belgische gezegde ‘daar is een hoek af’ blijft beter hangen. Misschien is dat ook de reden dat de Nederlandse zanger Stef Bos er een lied over schreef met de titel Hoek af.
Vlaamse uitdrukkingen #6 – Daar komen vodden van
Daar komt ruzie van. Het is eigenlijk maar een saaie uitdrukking als je de Belgische variant kent: daar komen vodden van. Ik zie meteen een beeld voor me van een vechtende meute die daarna afdruipt – waarna er alleen wat vodden op straat blijven liggen.
Vlaamse uitdrukkingen #7 – In nauwe schoenen zitten
Als een Vlamingen tot over hun oren in de problemen zitten, zitten ze in nauwe schoenen. Die uitdrukking blijft me vooral bij omdat ik in de tenniswedstrijden tegen mijn Belgische vakantiegenoot vaak in nauwe schoenen zat. Hij won net iets te makkelijk.
In deze boeken vind je meer geweldige Belgische uitdrukkingen:
Lees ook:
– Deze 12 ouderwetse woorden kun je beter niet meer gebruiken
– Dit zijn de beste scheldwoorden uit de Nederlandse literatuur
– Deze 21 woorden kun je altijd schrappen
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
Ho Dennis,
ook in lokale Nederlandse gezegden en uitdrukkingen zijn er echt hele mooie te noteren.
Een variant op #flessengeluk is het #Rotterdammertje. Als een waard een gast het laatste uit de fles schonk en het glas geraakte niet voldoende vol, dan was de consumptie gratis, ofwel een Rotterdammertje.
Onnodig te zegen dat deze uitdrukking uit Rotterdam en omgeving komt 🙂
Veel schrijfplezier.