Geef je lezers een beeld bij cijfers: zo meet je een blauwe vinvis in je tekst

Een plant ter grootte van de stad Amsterdam en een dinosaurus met een lichaamslengte van twee stadsbussen. Dat zijn zomaar twee opvallende vergelijkingen die ik onlangs tegenkwam in nieuwsberichten. 

Door die vergelijkingen staarde ik niet glazig naar cijfers in de berichten, maar ontstonden er meteen beelden in mijn hoofd. 

Ik stelde me voor dat ik over Amsterdam uitkeek vanaf de Shell-toren en alleen maar zeewier zou zien (200 vierkante kilometer aan zeewier). En ik zag een dinosaurus (van 17,5 meter) voor me die naast twee typische rode bussen in Londen liep. 

Vergelijkingen maken met cijfers en statistieken

Als je een stuk schrijft met cijfers en statistieken, wordt je verhaal al snel abstract. De meeste mensen kunnen zich niet zomaar voorstellen hoeveel 200 vierkante kilometer is, of 17,5 meter. Het is jouw taak als schrijver om hun verbeelding aan te wakkeren.

De oplossing is beeldspraak. Als je af en toe een getal tot leven wekt met een goed gekozen vergelijking, wordt je tekst veel toegankelijker. Je lezers zien opeens wat de statistieken en cijfers betekenen – alsof iemand een filmpje in hun hoofd afspeelt. Kortom: meet een dinosaurus niet in meters op, maar in bussen of lantaarnpalen. 

Zelf ben ik geen kei met cijfers. Ik heb niet voor niets van schrijven mijn werk gemaakt. Toch vind ik dat je jezelf als journalist of schrijver moet trainen om tot de verbeelding sprekende vergelijkingen met cijfers te kunnen maken in je teksten.

Lijstje: zo maak je een cijfer inzichtelijk

Lange tijd gebruikte ik hiervoor een lijstje uit een boek dat ik nog aanschafte als student aan de school voor journalistiek: het Handboek stijl. De schrijvers zetten de lengte, hoogte en breedte van een aantal gebouwen en gebieden op een rij, zodat je die kon gebruiken om vergelijkingen te maken. (Bekijk ook mijn overzicht van de beste 22 boeken over schrijven)

Het lijstje met meet-eenheden uit het Handboek stijl is inmiddels wat verouderd. Hieronder maak ik daarom een nieuw overzicht van gebouwen, voorwerpen, en gebieden die je kunt gebruiken als je cijfers inzichtelijk wil maken in je tekst. Met eens met een lantaarnpaal, of de afsluitdijk, in plaats van met een meetlat.  

Vergelijking met aantal mensen 

Amsterdam Arena – 55.000 mensen
Ziggo Dome: 17.500 mensen
Gemiddeld cruiseschip: 5000 mensen
Vliegtuig (Airbus A380) 500 mensen 

Voorbeeld: Bij de toeslagenaffaire werden 26.000 ouders en 70.000 kinderen ernstig benadeeld door de Belastingdienst. Dat zijn bijna twee volledig gevulde Amsterdam Arena’s, of 20 tot de nok toe gevulde cruiseschepen. 

Vergelijking met hoogte

Eiffeltoren: 300 meter 
Euromast: 185 meter
Vrijheidsbeeld: 93 meter 
Gemiddelde hijskraan: 20 meter
Lantaarnpaal in woonwijk: 4 meter hoog

Voorbeeld
De Argentinosaurus was een gigantische dinosaurus die ongeveer 20 meter lang kon worden. De kop van deze dino zat op dezelfde hoogte als de top van een gemiddelde hijskraan. Alleen de nek van het dier was met 6,5 meter al anderhalf keer zo lang als een lantaarnpaal binnen de bebouwde kom.   

Vergelijking met lengte

Vingernagel: 12 millimeter
Fiets: 2 meter
Touringcar: 12 meter
Tower Bridge: 244 meter
Afsluitdijk: 32 km
Amsterdam – Parijs: 500 kilometer 

Voorbeeld
De blauwe vinvis kan 24 meter lang worden, dat is even langs als twee grote touringcars die achter elkaar zijn geparkeerd.  

Vergelijking met oppervlakte (m2)

Nederland: 41.543 km2
Voetbalveld: 6500 m2
Wedstrijdzwembad 525 m2
Gemiddelde woning: 120 m2
Tweepersoonsbed: 3,6 m2
Vingernagel (50 mm2)

Voorbeeld 
Het is IBM gelukt om een computerchip te bouwen ter grootte van een vingernagel met daarop 50 miljard transistors.

Waarmee meet jij in je verhalen?

Ken je zelf een goede maat voor vergelijkingen die in dit lijstje ontbreekt? Laat dan een reactie achter. Als je iets aan dit lijstje hebt, plaats dan een link op je website of op social media, zodat meer schrijvers hun cijfers en statistieken tot leven kunnen wekken.

Wil je meer van tips om de verbeelding van je lezers aan te spreken? Volg dan mijn cursus Pakkend schrijven. Daarin ontdek je talloze technieken voor aantrekkelijk schrijven die je nooit op school leerde.

Lees ook:
– Metaforen zoeken – zo maak je een verhaal beter met beeldspraak
– Waarom schrijven soms lijkt op sinaasappels persen

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast