Eén van de beste storytelling-boeken die ik ken, begint met deze anekdote.
Een antropoloog leefde samen met mensen van een afgelegen stam. Ze hadden geen contact met de moderne wereld. De antropoloog wilde de wonderen van de moderne technologie delen met de geïsoleerde stamleden en nam een foto van het stamhoofd en zijn vrouw. Maar toen hij de foto had ontwikkeld en aan het stamhoofd liet zien, slaagde die er niet in om zichzelf te herkennen in grijze, zwarte en witte vlekken op het de foto. De man had nooit geleerd om tweedimensionale beelden in zijn hoofd te vertalen naar driedimensionale vormen. Datzelfde stamhoofd kon wel naar een stukje gras kijken en precies bepalen welk dier daar doorheen had gelopen en hoe lang geleden, met hetzelfde gemak als jij en ik onszelf herkennen op een foto.
Verhaalstructuren werken op dezelfde manier. Ze zijn gemakkelijk te herkennen als je weet waar je naar moet zoeken, maar ze blijven onzichtbaar als je dat niet weet.
Ik betwijfel of het een waargebeurd verhaal is, maar als metafoor is het een geweldige introductie. De rest van dit boek, Invisible Ink van Brian McDonald, las ik in één adem uit. De schrijver – die onder meer les geeft aan scenaristen van Pixar en Disney – doet wat hij belooft: hij leert je een structuur die je in vrijwel elk verhaal kunt herkennen. De structuur heeft zijn waarde bewezen in talloze boeken, films en series, van Toy Story tot Indiana Jones. Maar je kunt ‘m ook zelf gebruiken om nieuwe verhalen te maken en interessante hoofdpersonen (protagonisten) te creëren.
Invisible Ink is niet het enige boek dat me inspireerde in de afgelopen jaren. Om mijn cursus Storytelling voor tekstprofessionals te ontwikkelen, las ik een hele stapel boeken met tips voor schrijvers en verhalenvertellers. Hieronder zet ik de 7 beste boeken over storytelling in omgekeerde volgorde op een rij.
(ben je meer geïnteresseerd in concrete schrijftips, bekijk dan de 22 beste boeken over schrijven)
Storytelling-boek #7: Wired for Story – Lisa Cron
Belangrijke les:
“Voordat een verhaal ons pakt, moet er niet alleen iets gebeuren, er moet ook een consequentie van die gebeurtenis zijn die we al kunnen zien aankomen. Uit neurowetenschap blijkt dat we in een verhaal worden getrokken door het vuren van dopamine-cellen in in ons brein, die het signaal geven dat er intrigerende informatie in aantocht is.’
Waarom hoort Wired for Story bij de beste storytelling-boeken?
Dit storytelling-boek neemt je mee in de hersenwetenschap achter goede verhalen. Wat gebeurt er in het brein van mensen als ze een goed boek lezen of een spannende film kijken? En hoe kun je bij het schrijven van een boek, script of artikel inspelen op deze neurologische processen?
Schrijfster Lisa Cron weet waar ze over praat. Ze was jarenlangs ‘verhalenconsultant’ voor filmstudio Warner Bros en is nu schrijfdocent. Ze leert je in Wired for Story talloze concrete technieken waarmee je de hersenen van je lezer kunt bespelen in je verhaal.
Storytelling-boek #6: De kracht van storytelling – Carmine Gallo
Belangrijke les:
Veel mensen denken dat wanneer ze grote woorden gebruiken – copieuze, voluminieuze, stringente taal – dat anderen het gebruik van zulke woorden een teken van intelligentie zullen vinden. Het omgekeerde is waar. Als je slim en overtuigend wilt overkomen, vervang die grote woorden dan door kleine woorden.
Waarom hoort De kracht van storytelling bij de beste storytelling-boeken?
Journalist Carmine Gallo belicht het fenomeen storytelling van alle kanten. Hoe bouw je een verhaal op? Welke woorden werken goed, welke details moet je noemen? En hoe maak je jezelf of je bedrijf de hoofdpersoon van zo’n verhaal. Gallo beantwoord deze vragen met sprekende voorbeelden van goede verhalenvertellers: van Steve Job Martin Luther King, Oprah Winfrey, Richard Branson en Sheryl Sandberg.
Storytelling-boek #5: De plakfactor – Chip & Dan Heath
Belangrijke les:
‘Kennis is een vloek. Het is moeilijk om ons voor te stellen hoe het was om iets niet te weten. En daarom is het zo moeilijk om kennis te delen met anderen, omdat we ons niet meer goed kunnen verplaatsen in de luisteraar.’
Waarom hoort De plakfactor bij de beste storytelling-boeken?
Hoe breng je een idee of boodschap over op anderen? In dit boek leggen twee broers (communicatiedeskundigen) uit waarom reclamecampagnes, speeches en verhalen zo vaak niet overkomen bij het publiek. Wat gaat er mis? Hoe kun je dit repareren? En door welke technieken blijven sommige boodschappen juist wél plakken. Een boek vol advies dat je meteen kunt toepassen om ervoor te zorgen dat je eigen teksten en verhalen beter blijven hangen.
Storytelling-boek #4: The Storytelling Animal – Jonathan Gottschall
Belangrijkste les
Als we non-fictie lezen, lezen we als het ware met een opgetrokken schild. We zijn kritisch en sceptisch. Maar wanneer we worden opgeslokt door een verhaal, laten we onze intellectuele schilden zakken. We zijn dan emotioneel aangedaan, en dat maakt ons kwetsbaar.
Waarom hoort The Storytelling Animal bij de beste storytelling-boeken?
Schrijver Jonathan Gottschall benadert storytelling vanuit een originele hoek: de evolutie. We vertellen al honderdduizenden jaren verhalen aan elkaar. Bijna niets kan ons zo raken als een anekdote met een hoofdpersoon, een actie en een obstake dat hij of zij moet overwinnen. Gotschall geeft een overzicht van de structuren en plotten die vanaf het begin der tijden lijken terug te keren in elk verhaal.
Storytelling-boek #3: The Tipping Point – Malcolm Gladwell
‘Voor jonge kinderen is herhaling heel waardevol. Ze eisen het bijna. Als ze een filmpje opnieuw en opnieuw bekijken, begrijpen ze het niet alleen steeds beter, wat een vorm van macht is, maar door te kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren, voelen ze een vorm van bevestiging en zelfwaarde.’
Waarom hoort The Tipping Point bij de beste boeken over storytelling
Dit boek zet storytelling in een breder perspectief. Wetenschapsjournalist Malcolm Gladwell analyseert waarom sommige producten en verhalen aanslaan en andere juist niet. Hij graaft in wetenschappelijke studies en laat talloze experts en ervaringsdeskundigen aan het woord komen. Los van de inhoud is de vorm van het boek ook leerzaam. Gladwell kan geweldig schrijven en is als geen ander in staat om informatie over te brengen met anekdotes en verhalen.
Storytelling-boek #3: Building a Story Brand
Belangrijke les:
Stel je voor dat je klant een lifter is. Je stopt en neemt hem mee. De enige brandende vraag die hij heeft is: waar ga je heen? Maar terwijl hij op je auto afloopt, draai je het raam naar beneden en begin je te praten over de missie van je bedrijf, of over je opa die de auto heeft gebouwd waar je in rijdt, of je vertelt dat de playlist van je radio vooral alternatieve muziek uit de jaren tachtig bevat. Het maakt deze persoon allemaal niets uit.
Waarom hoort Building a Story Brand bij de beste boeken over storytelling?
Hoe vertel je een goed verhaal waarin je klant zich herkent, zonder onnodig moeilijke woorden te gebruiken en uit te wijden over zaken waar klanten niet op zitten te wachten? Op die vraag geeft schrijver Donald Miller antwoord in klare taal. In dit storytelling-boek behoedt hij ondernemers voor veel gemaakte fouten bij het bedenken van hun bedrijfsnaam, slogans en webteksten.
Storytelling-boek #1: Invisible Ink – Brian McDonald
Waarom hoort Invisible Ink bij de beste storytelling-boeken?
De schrijver, een doorgewinterde scriptschrijver uit Hollywood, laat je inzien welke opbouw en plotwendingen nodig zijn om een herkenbaar en spannend verhaal te schrijven. Hij laat je de overeenkomsten zien tussen talloze populaire films zoals Indiana Jones, klassieke boeken en oude legendes. Uiteindelijk schotelt McDonald je een kant en klare structuur voor die leest als een toverformule, en die je eenvoudig zelf kunt gebruiken om je verhalen overtuigender te maken, of je nu aan een boek werkt of aan een bedrijfsverhaal.
Belangrijke les:
‘Het is je je taak als storyteller om zo veel mogelijk druk op je personages te leggen als mogelijk is. Je moet ze in een hoek drijven, en dwingen om te veranderen. Maak de situatie zo pijnlijk als je kan. Drijf zo tot op de rand van fysieke en emotionele dood als dat lukt. Je protagonist wordt beoordeeld op groot zijn worsteling is, dus spaar hem of haar niet.’
Waarschuwing: Invisible Ink lijkt soms echt onzichtbaar. Er zijn maar weinig exemplaren van het boek gedrukt en in de schrijverswereld is er de laatste jaren een run op het boek ontstaan. Bij bol.com is de levertijd drie weken, en toen ik de papieren versie daadwerkelijk bestelde kreeg ik een bericht dat het niet leverbaar was. Volgens sommige gebruikers van discussielijst Reddit gaan fysieke exemplaren van het boek soms voor 1000 euro over de toonbank. De luisterversie is gelukkig wel beschikbaar.
Lees al mijn tips over storytelling, of verdiep je in deze lijstjes:
– De beste 22 boeken over schrijven
– De beste 7 boeken over ondernemen
– Dit zijn de 17 meest originele cadeaus voor schrijvers
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
