Zo schrijf je zonder inspiratie toch supersnel een origineel sinterklaasgedicht

Wil je een sinterklaasgedicht schrijven met perfect lopende zinnen?
Dan kun je beter niet aan dit artikel beginnen.
Ik help je vooral plezier hebben en tijd winnen 

Nee, dit is niet geen briljant begin van een gedicht, maar het rijmt en het klopt. Ik ben geen dichter. Als journalist en schrijver houd ik me wel dagelijks met woorden bezig. Mijn sinterklaasgedichten schrijf ik al jaren volgens een methode die me weinig tijd kost, maar wel veel plezier oplevert. 

Ik leg de lat niet hoog, een sinterklaasgedicht moet wat mij betreft aan drie elementen bevatten: verhaal, humor, en rijm. Oh ja, ik wil niet langer dan een halfuur op een gedicht zwoegen. 

Dat lukt eigenlijk altijd met de volgende methode, die uit 7 stappen bestaat
en veel aan de verbeelding overlaat.

Onderaan dit artikel vind je een YouTube-video waarin ik een demonstratie geef en ‘live’ een sinterklaasgedicht schrijf.

Stap 1: Hoe start je een sinterklaasgedicht? Begin met een provocerende zin 

Denk aan de persoon voor wie je het gedicht gaat schrijven. Heeft hij of zij iets grappigs, spannends of interessants gedaan dit jaar? Kun je daar op de één of andere manier de draak mee steken in je eerste zin? 

Denk nog niet verder dan de eerste zin, dat geeft je meer vrijheid. Je hoeft ook niet spitsvondig te zijn. Vaak kun je met de toon waarop je de zin schrijft al veel bereiken.

Stel dat ik een sinterklaasgedicht zou schrijven voor mijn goede vriend Tim van den Berg. Hij heeft net een kinderboek geschreven. Als ik die informatie wat stellig of spottend opschrijft, ontstaat er vanzelf een opening voor een grappig Sinterklaasgedicht. 

Tim moest zo nodig een boek schrijven. 

of: 

Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur 

Stap 2: Hoe begin je een sinterklaasgedicht? Bedenk eerst rijmwoorden en maak je niet druk om de inhoud

Laat de inhoud van het gedicht even los. Welke woorden kun je allemaal bedenken die rijmen op het laatste woord in de zin?

Laat je gedachten volledig de vrije loop. Bepaal de inhoud van de volgende zin puur op basis van de rijmwoorden die in je opkomen. Dat klinkt misschien gek, maar veel dichters werken op dezelfde manier. Zo schrijft Ellen Deckwitz in haar boek Zo word je een geweldige dichter

(…) feit blijft dat rijm je dwingt bepaalde woorden te gebruiken, en je daardoor op nieuwe inzichten kan brengen. Dus als je vastzit: ga eens rijmen. Het stuurt je denken in een andere richting. 

Bij het schrijven van Sinterklaasgedichten kom ik met deze methode inderdaad nooit vast te zitten. Hoe ga ik te werk? Neem de eerste voorbeeldzin van mijn sinterklaasgedicht voor Tim (Tim moest zo nodig een boek schrijven). Hier moet ik rijmwoorden bedenken op schrijven. Dat is niet zo moeilijk: wijven, lijven, kijven, vijven, blijven, drijven. 

Bij de tweede voorbeeldzin (over aan tafel zitten bij Jinek als bestsellerauteur) is het ook niet heel lastig. Bestsellerauteur rijmt op: geur, keur, sleur, deur, humeur, steur.

Als ik meer bijzondere woorden wil, raadpleeg ik het online rijmwoordenboek van Van Dale of het geweldige rijmwoordenboek van Jaap Bakker. Daar vind ik een paar rijmwoorden waar ik zelf niet op was gekomen: malheur, jongleur poseur. Genoeg munitie voor een grappig sinterklaasgedicht.  

Wil je tips van een echte dichter voor rijmwoorden in je sinterklaasgedicht? Lees dan dit verhaal over de methode van Ellen Deckwitz

Stap 3: Origineel sinterklaasgedicht schrijven? Laat rijmwoorden je inspireren tot een tweede zin

Loop deze rijmwoorden in je hoofd na, en kijk of ze je inspireren tot een tweede zin. Sommige woorden doen je waarschijnlijk meteen denken aan iets dat van toepassing is op je onderwerp (de persoon waarvoor je het sinterklaasgedicht schrijft). 

Bij het rijmwoord ‘blijven’, moet ik denken aan ’thuisblijven’ Daar zie ik een link met Tim. Hij baalde flink toen zijn kinderen in de lockdown niet naar school konden. Hij kon daardoor minder tijd aan zijn boek besteden.

Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven  

Maar een rijmwoord kan je ook op een idee brengen voor een tweede zin die inhoudelijk goed aansluit op de eerste. Bij ‘drijven’, denk ik bijvoorbeeld meteen aan de uitdrukking ‘talent komt bovendrijven’. Die uitdrukking past prima.

Tim moest zo nodig een boek schrijven.
Hij dacht: talent, dat komt toch vanzelf bovendrijven? 

Of misschien sla je een richting in die je helemaal niet had verwacht door een inspirerend rijmwoord.  
Bij het woord ‘poseur’ schiet me een nieuwe manier te binnen waarop ik Tim belachelijk kan maken. 

Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur 
Vanaf nu gaat hij vast whiskey drinken, want diep van binnen is elke schrijver een poseur 

Stap 4: Goed sinterklaasgedicht schrijven? Kies een richting

Na de eerste twee zinnen is het langzamerhand tijd om een thema te kiezen in je gedicht. Dat gaat vaak vanzelf. Door de provocerende toon en de rijmwoorden die je kiest, krijgt je gezicht vanzelf een richting.

In het eerste voorbeeld zou ik bijvoorbeeld verder gaan op het thema dat de kinderen van Tim het schrijven onmogelijk maken. 

Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven  
Onmiddellijk kwam het schrijfwerk van Tim in de knel
Een luier hier, een huilend kind daar, je kent het wel

In het andere gedicht zou ik uitkomen bij het thema Tim als wannabe-bestsellerschrijver 

Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur 
Vanaf nu gaat hij vast whiskey drinken, want diep van binnen is elke schrijver een poseur
Dat werpt de vraag op: is Tim voor een toekomstige beroemdheid niet wat te gewoon?
De Sint bromde: hij heeft een zonnebril nodig, zoals Paul van Loon

Stap 5: Denk vooruit, bedenk rijmwoorden bij je ingevingen

Zodra je een thema hebt, krijg je waarschijnlijk meer ingevingen voor grappen in je gedicht. Probeer nu vooruit te denken. Zoek een woord dat rijmt op een sneer die je in de volgende zin wil uitdelen.   

Met Tim heb ik het laatst gehad over zijn schrijversimago, en dat hij een handelsmerk nodig heeft, zoals de zonnebril van Paul van Loon. Daar zocht ik rijmwoorden bij als: toon, boon en gewoon. Dat laatste woord kon ik gemakkelijk in de derde zin verwerken, zodat ik in zin vier met ‘de zonnebril van Paul van Loon’ kon komen.      

Verder weet ik dat Tim één van zijn kinderen graag naar de tekenfilmserie Paw Patrol laat kijken. Hij kan dan rustig werken. Ook dat kan ik op die manier in het gedicht verwerken. Paw Patrol rijmt op ‘bol, bol, lol, vol’. Bij dat laatste woord denk ik aan ‘de maat is vol’. Nu heb ik alweer twee zinnen met een grapje. 

Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven  
Onmiddellijk kwam het schrijfwerk van Tim in de knel
Een luier hier, een huilend kind daar, je kent het wel
Gelukkig had hij één escape, soms zei hij: nu is de maat vol
Dan hypnotiseerde hij de kleinste met een aflevering van Paw Patrol.

Stap 6 – Geef jezelf de ruimte om van onderwerp te veranderen

Een sinterklaasgedicht hoeft niet consequent te zijn. Je kunt halverwege best van thema wisselen als je geen inspiratie meer hebt. Of misschien krijg je door een bepaald rijmwoord een grappige ingeving die niets met de rest van het gedicht te maken heeft.

Denk nog eens aan wat de bekende dichter Ellen Deckwitz zegt in haar boek Zo word je een geweldige dichter.

Dus als je vastzit: ga eens rijmen. Het stuurt je denken in een andere richting. 

Het woord ‘betalen’ in onderstaande regels zette mij aan het denken. Het rijmt op ‘van stal halen’. En dat herinnerde me aan Tim’s oude bijnaam Budget-Tim.

Ik ben ooit met hem naar Zuid-Afrika geweest, en daar draaide hij elk dubbeltje drie keer om. Zo zette hij graag zijn tent op in de achtertuin van hostels, zodat hij goedkoper kon overnachten. Door een bruggetje van de zin over schoolgeld betalen naar ‘Budget Tim’, krijgt mijn gedicht een andere wending. Op die zuinigheid kan ik nog even doorgaan.

Gelukkig had hij één escape, soms zei hij: nu is de maat vol
Dan hypnotiseerde hij de kleinste met een aflevering van Paw Patrol
Tja Tim, als je ze de hele dag voor de tv zet hoef je nooit meer schoolgeld te betalen
En dan kunnen we je oude bijnaam ‘Budget Tim’ weer van stal halen 

Stap 7: Eindig met de beste grap of je cadeau (of allebei)

Als je bovenstaande stappen volgt, heb je binnen een halfuur gegarandeerd een gedicht. Bewaar de beste grap voor het laatst, of zorg ervoor dat de laatste regel in je rijm een hint is naar het cadeau. Dan eindigt je gedicht met een lach, of met een vleugje mysterie. 

Iemand die altijd ‘vergeet’ om gedichten te maken bij surprises, zou je bijvoorbeeld een rijmwoordenboek cadeau kunnen geven.

Sint weet: gedichten maken is niet jouw sterkste punt
Daarom geef ik je een boek waar je wél iets mee kunt

Het gedicht voor Tim zou bijvoorbeeld zo kunnen eindigen, met een beetje mysterie over het cadeau.

De Sint zal je helpen, dit cadeau hoef je in ieder geval niet zelf te betalen 
Maar of je vrouw met de inhoud zo blij is: nee, zij zal hier waarschijnlijk van balen. 

Dit zijn trouwens de beste 17 (sinterklaas)cadeaus voor schrijvers.

Sinterklaasgedicht schrijven Neem dit nog even mee

Je denkt nu misschien: ik raffel deze rijm af en dan ben ik weer voor een jaar klaar. Maar ik moedig je aan om deze losse manier van schrijven eens verder te verkennen. De onbevangen manier waarop je een sinterklaasgedicht schrijft, kan je helpen om ook andere teksten aantrekkelijker te maken.

Ja, ook mails, artikelen en webteksten werken beter als je losjes en verhalend durft te schrijven. Wil je daar meer over weten, schrijf je in op de Schrijfvis-inspiratieboost – wekelijks in je mailbox.

Geef mij die wekelijkse inspiratieboost

Ik garandeer je dat je meer lol krijgt in schrijven, en dat je teksten straks meer effect hebben.

Kijk de live-demonstratie op YouTube

In onderstaande video geef ik een live-demonstratie van het schrijven van een sinterklaasgedicht voor Tim. Het lukt me binnen een kwartiertje. En dit gedicht gaat weer een hele andere kant op.

p.s Maak je gedicht niet te lang. Een regel of 12 is niet te weinig, wees niet bang. Mensen zullen eerder inwendig zuchten als je gedicht langdradig is. Met een kort gedicht sla je de plank nooit mis.

Luister ook de Schrijfvis-podcast: hoe schrijf je een Sinterklaasgedicht? Met Diana de Veld van eenhelepiet.nl – waar je persoonlijke sinterklaasgedichten kunt bestellen.

Lees ook:

• Met deze tegendraadse tips van Ellen Deckwitz ontstijgt je gedicht de pepernotengeur
• Dit zijn de 17 beste (sinterklaas)cadeaus voor schrijvers
• Dit zijn de 22 beste boeken over schrijven (ook leuke cadeaus dus)
• Waarom Charles Dickens zijn beroemde kerstverhaal schreef

Dit zijn de handigste boeken voor het schrijven van (Sinterklaas)gedichten:

Cadeautip: het kinderboek van Tim!

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast