Deze 11 woorden moet ik vaker schrappen – en jij ook. Dat was de kop van mijn meest gelezen LinkedIn-post ooit. Tien jaar later vraag ik me af: ben ik overbodig geworden? Zou ChatGPT nu diezelfde post kunnen schrijven?
Ik nam de proef op de som. En ik stel je nu alvast gerust: op één bepaald gebied hoeven schrijvers zich nog geen zorgen te maken.
Kan ChatGPT mij volledig vervangen?
Mijn post van destijds was een simpele opsomming van 11 overbodige woorden die vaak opduiken in teksten. Bij elk woord hing ik de strenge schoolmeester uit
Over ‘heel’ schreef ik bijvoorbeeld.
Het woord dat achter dit bijwoord staat, zegt in zijn eentje genoeg. Als je ‘heel’ weglaat, wordt een zin bijna altijd krachtiger.
Dus niet: De vrouw was heel slim.
Wel: De vrouw was slim.
Kan ChatGPT dit soort voorbeelden ook geven? Ja natuurlijk. De chatbot draait hier zijn hand niet voor om. Binnen een paar seconden genereer je 1001 vergelijkbare voorbeelden met een puntig commentaar.
Maar… dit is niet wat mijn post uit 2016 zo populair maakte.
Veruit de meeste reacties kreeg ik destijds op onderstaande persoonlijke anekdote aan het begin van mijn post. Het artikel begon zo:
Journalist en AKO-literatuurprijswinnaar Jeroen Brouwers hanteert een harde stelregel: ‘wie vaker dan drie keer ‘maar’ op een pagina gebruikt, mag zich geen schrijver noemen’
Toen ik dat las, heb ik mijn laatste artikel voor de Volkskrant even onder de loep genomen. Daar ga ik meteen in de fout. In de eerste 300 woorden komt vier keer het woord ‘maar’ voor. Hopelijk besluit de eindredactie nog het een en ander te schrappen, zodat mijn naam als schrijver wordt gered.
In medias res met ChatGPT
Zo’n inleidende anekdote is een beproefde manier om je lezer in een verhaal te trekken. Deze techniek heet met een duur woord: ‘in medias res‘. Kan ChatGPT een artikel ook zo beginnen? Ik gaf de chatbot de opdracht een vergelijkbaar verhaaltje te verzinnen.
Tientallen pogingen deed ik, met steeds verschillende prompts. En het resultaat?
Dat was erbarmelijk. Bijna alle anekdotes waren afgezaagd, dertien-in-dozijn. Zoals deze:
Op een zonnige vrijdagmiddag zat ik zuchtend achter mijn bureau. Voor me lag mijn veelbelovende manuscript, boordevol spannende plotwendingen en levendige personages. Toch werd ik gek van de overvloed aan overbodige woorden.”Waarom gebruik ik altijd te veel woorden?” mompelde ik tegen mijn kat, die ongeïnteresseerd terug staarde. Ik pakte een rode pen en begon driftig te schrappen. Plotseling kreeg ik een idee. “Wat als ik een artikel schrijf over de meest overbodige woorden?” Met een grijns begon ik te typen.
Absurdistische verhalen
Andere door ChatGPT gegenereerde anekdotes waren zo absurdistisch dat ik niet eens zou overwegen om ze in een tekst op te nemen. Neem deze bijvoorbeeld:
Op een zonnige ochtend stapte ik in de lift van mijn appartementencomplex. Een jongeman, gehuld in een felgekleurde outfit, kwam haastig binnenrennen. Hij leek opgewonden en zijn ogen schoten heen en weer terwijl hij druk in zichzelf praatte. Met een nerveuze glimlach vroeg hij: “Sorry, ik moet naar beneden. Kan ik hieruit?” Ik knikte vriendelijk en drukte op de knop voor de begane grond. Terwijl de lift langzaam naar beneden gleed, keek ik naar de jongeman en vroeg me af welk woord hij beter uit zijn verhaal had kunnen schrappen.
Laat ChatGPT niet zelf anekdotes schrijven
Alleen als ik ChatGPT precies instrueerde over de inhoud en afloop van een anekdote, kwam de chatbot een beetje in de buurt bij mijn kwaliteitseisen. Maar als je zo’n uitgebreide prompt schrijft, kun je het verhaal net zo goed zelf typen.
Kortom: een anekdote vertellen blijft voorlopig iets menselijks. Als je dat probeert uit te besteden aan ChatGP; stap uit die lift, want die brengt je niet hogerop.
Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.
Boek schrijven?
Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.
Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?
Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!
Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussenLuister de Schrijfvis-podcast
Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.
Luister de podcast
