Skip to main content

Dit is waarom freelance schrijvers een voorbeeld moeten nemen aan middeleeuwse sprooksprekers

By februari 13th, 2020Schrijftips algemeen

Het clichébeeld van de arme schrijver is een fabeltje. We houden het al te lang in stand. Geld verdienen met schrijven is in deze tijd makkelijker ooit.

Tenminste, als je beseft welke positie je historisch gezien hebt als schrijver. En als je begrijpt hoeveel je teksten waard zijn. 

Dat laatste is lastig. 

Zo keek ik wat verbaasd toen een collega me onlangs complimenteerde met een verhaal in de Volkskrant. Voor zover ik wist had ik helemaal geen artikel ingeleverd. Was er een tweede Dennis Rijnvis actief?  

Pas toen ik op de website keek drong het tot me door. De Volkskrant had dit artikel uit 2017 over het terugzetten van je lichaamsklok prominent op de website gezet, aangezien de zomertijd inging. Het jaar daarvoor, in 2018, had de krant hetzelfde gedaan.

Aan de ene kant was ik vereerd dat mijn teksten een tweede leven kregen op de website van een grote landelijke krant. Maar het voelde ook gek. Door mijn artikelen opnieuw in de schijnwerpers te zetten, trok de krant ieder jaar opnieuw lezers, mogelijke abonnees, kliks op advertenties en misschien wel kopers voor hun webshop. Zelf deelde ik niet mee in de winst, want ik had een vaste prijs per woord betaald gekregen.

Kun je geld verdienen met schrijven?

Nee, dit is geen klaagzang over de freelance-voorwaarden van grote uitgevers. Die contracten heb ik met mijn volle verstand getekend en ik werk met veel plezier voor De Volkskrant.

Dit artikel is wel een pleidooi om op een nieuwe manier naar je teksten te kijken.

Je maakt geen melk, die na drie dagen verzuurt waar je snel vanaf moet. Je produceert geen jas, die na twee jaar uit de mode is. En je werk is niet voor maar één persoon interessant, zoals een kappersbeurt of een tandartsbehandeling.

Een tekst kan jaren, decennia, en soms zelfs vele eeuwen lang de interesse van steeds nieuwe mensen blijven wekken. (Dit boek van de Romeinse schrijver Seneca staat nog steeds in de bestsellerlijsten)

Als je dat eenmaal beseft is het een kleine stap naar een andere houding ten opzichte van je werk als tekstschrijver. Het is onverstandig om alles wat je schrijft eenmalig en definitief te verkopen voor een stukprijs, alsof je verhalen pakken melk zijn die daarna verzuren.

Je kunt ook op een andere manier geld verdienen met schrijven. In deze blog neem je een kleine duik in de geschiedenis en leer van je collega’s uit vorige eeuwen.

Geld verdienen met schrijven: sprooksprekers

Als je in de middeleeuwen had geleefd, was je waarschijnlijk niet eens tekstschrijver geweest, maar simpelweg verhalenverteller (bijna niemand kon lezen en schrijven, en er waren geen manieren om teksten op grote schaal te verspreiden). 

Mensen met gevoel voor taal trokken van dorp naar dorp om voordrachten te houden, op straat in cafés, op huwelijken en begrafenissen. Ze werden sprooksprekers genoemd (een verhaal werd in het Middelnederlands een sproke genoemd).

Zo droeg sprookspreker Willem van Hildegaersberch (1397 – 1468) de meest uiteenlopende stukken voor: van gedichten tot sprookjes, ridderverhalen en liefdesverhalen, maar ook betogen over de opkomst van de burgerij of corruptie in de rechtsspraak.

Sprooksprekers leerden hun voordrachten uit hun hoofd en brachten ze steeds opnieuw ten tonele (eigenlijk net als de Volkskrant met mijn verhaal doet).

Het waren zelfstandig ondernemers, maar veel verdienden ze niet. Ze vergaarden hun inkomsten door met de pet rond te gaan bij het groepje mensen dat hun verhaal interessant genoeg vond.

De eerste tekstschrijver

De weg naar een groter publiek voor verhalenvertellers werd geopend door Johannes Gutenberg, die in de vijftiende eeuw de drukpers met losse letters bedacht. Teksten konden door die uitvinding voor het eerst op grote schaal worden gekopieerd en verspreid.

Maar helaas, de gemiddelde schrijver kon geen drukpers betalen. Dat was alleen weggelegd voor grote organisaties zoals de kerk en rijke handelaren.

Met de drukpers werden in het begin vooral religieuze pamfletten gedrukt. Pas de 17e, 18e en 19e eeuw ontstonden uitgeverijen die kranten met advertenties beginnen te verspreiden. Ze huurden tekstschrijvers en journalisten in om de pagina’s te vullen met teksten.

Een van de eerste professionele tekstschrijvers was de Amerikaan John Emory Powers. Hij werkte in de negentiende eeuw  voor een groot warenhuis in Philadelphia, Wanamaker’s, waar hij zes advertenties per week schreef. Het bedrijf verkocht door zijn teksten zo veel extra producten dat de winst verdubbelde van 4 naar 8 miljoen dollar.

Ging die winst naar Emory? Nee, natuurlijk niet. Grote bedrijven en uitgevers hadden toegang tot de drukpers, en dus alle macht. Ze beloonden schrijvers per uur of per stuk tekst, net als werkers aan de lopende band.

Toch hoef je geen medelijden te hebben met de tekstschrijvers van toen. Er werd zo veel geld verdiend met de teksten dat de schrijvers vorstelijk beloond werden. Emory verdiende destijds 100 dollar per dag (omgerekend naar vandaag bijna 700.000 dollar per jaar)  

Geld verdienen met schrijven – 10 cent per woordE

Het beroep van tekstschrijver is sindsdien niet veel lucratiever geworden. De tekstschrijver van nu is eigenlijk de arme versie van John Emory Powers.

Nog steeds verkoop je als schrijver je diensten vaak per stuk, per uur, of in ruil voor een jaarcontract. Het is alsof je met elk stuk een pak melk op de lopende band zet. Het stuk wordt gelezen, jij krijgt een afgesproken bedrag, en je zorgt ervoor dat het volgende pak klaar staat.

Maar door de grote concurrentie van andere schrijvers en media krijg je veel minder geld voor de ‘melk’. Sommige schrijvers werken zelfs voor bedragen van 13 cent per woord.   

Dat is gek. Want schrijvers zijn in feite niet meer afhankelijk van grote bedrijven of uitgevers. Je hebt geen drukpers meer nodig om je teksten onbeperkt af te drukken en te verspreiden. Je kunt gewoon beginnen met typen op een eigen website, of blog.

Voor het eerst in de geschiedenis staat er als schrijver niemand tussen jou en je publiek in. Waarom maken we daar zo weinig gebruik van?

Geld verdienen met schrijven – dit houd je tegen

De meeste freelance schrijvers blijven vasthouden aan grote uitgevers en bedrijven die een uurloon of stukprijs (meestal per woord) betalen in ruil voor een tekst.

Zelf heb ik dat ook lang gedaan. Het voelt veilig om meerdere redenen. 

  1. Grote uitgevers hebben al publiek, je hoeft het daardoor niet zelf op te bouwen .
  2. Ze bieden een bepaalde prestige door je onder hun bekende naam te laten publiceren, bijvoorbeeld De Volkskrant, Vrij Nederland.
  3. Ze weten hoe je geld kan verdienen met de teksten.
  4. Ze geven zekerheid door je snel te betalen.

Maar toen raakte ik overwerkt, en hielden die argumenten geen stand meer. Ik liet de pakken melk als het ware uit mijn handen vallen naast de lopende band, dus ik kon niet meer voor uitgevers werken.

Mijn liefde voor schrijven verloor ik gelukkig niet. En dus begon ik op dit blog te publiceren. Het veranderde mijn kijk op geld verdienen met schrijven volledig.

Geld verdienen met schrijven – vind je publiek

Zelf publiek opbouwen als schrijver is veel minder lastig dan je denkt. Op dit blog met schrijftips had ik binnen een halfjaar een paar duizend bezoekers per maand (inmiddels zijn dat er 50.000). Verder hebben meer dan 10.000 mensen zich ingeschreven op mijn nieuwsbrief.

Ik ben ervan overtuigd dat je met vrijwel elk onderwerp een eigen groep lezers kunt vinden. Of je nu artikelen schrijft over auto’s, wetenschap, of meditatie. Of je nu erotische verhalen publiceert of blogt over je persoonlijke leven.

Zo lang je op internet met net zo veel toewijding schrijft als je voor je opdrachtgevers, zul je een publiek vinden. En dat hoeven niet meteen duizenden mensen te zijn. In de beroemde blogpost 1000 true fans stelt de oprichter van het succesvolle tijdschrift Wired dat je aan 1000 lezers genoeg hebt om een succesvol online bedrijfje op te bouwen.

Geld verdienen met schrijven – verdien je prestige

Maar zelf publiceren is eng. Je voelt je belangrijker als je voor een grote krant of een bekend bedrijf schrijft. Je kunt zeggen: ‘ik werk voor de Volkskrant’, of ‘ik schrijf teksten voor Volkswagen’. Daarmee zeg je impliciet: dus ik kan goed schrijven.

Maar wat als je zelf een aantrekkelijke titel kunt neerzetten? Als je teksten goed worden gevonden op Google, word je al snel een bekende naam.

Als je op een algemene term als ‘schrijven’ zoekt, staat mijn blog Schrijfvis bijna bovenaan in de zoekresultaten. Sterker nog: dagelijks googlen tientallen mensen op de term ‘schrijfvis’. Als je de term ‘schrijf’ intypt, doet Google zelfs automatisch de suggesties Schrijfvis.

Op die bekendheid ben ik minstens zo trots op als een publicatie in een bekende krant.

Geld verdienen met schrijven – hoe onzeker is het?

Je hebt na een online publicatie niet de zekerheid dat je een bepaald bedrag per woord of uur verdient. In ruil daarvoor krijg je wel iets anders: vrijheid.

Voordat ik overwerkt raakte, rende ik van deadline naar deadline en moest ik altijd verantwoording afleggen over mijn teksten. (ik had vaker ‘nee’ moeten zeggen).

Toen ik voor mijn blog begon te schrijven koos ik voor het eerst sinds lange tijd mijn eigen onderwerpen en aanpak. Dat voelde als een bevrijding.

Ik begon te experimenteren met andere schrijfstijlen. Mijn teksten werden daar beter van. En het laatste obstakel – geld verdienen met schrijven – voelde door die herwonnen vrijheid meer als een uitdaging dan een opgave.

Ik liet me inspireren door andere schrijvers die online een inkomen verdienen. Al snel merkte ik schrijvers die zelfstandig publiceren veel creatiever te werk gaan dan de gemiddelde freelance tekstschrijver. Ze verkopen niet simpelweg teksten, ze gieten hun verhalen in allerlei vormen en vinden zelf publiek dat ervoor wil betalen.

En het grappige is; ze verdienen vaak meer dan de gemiddelde tekstschrijver of journalist. Kortom: zekerheid over een vast tarief kan ook een nadeel zijn, misschien zou je wel meer verdienen als je je teksten zelf zou publiceren.

Geld verdienen met schrijven? Dit zijn moderne sprooksprekers

Zo ontmoette ik Jelle Hermus die bijna een miljoen bezoekers per maand trekt met zijn blog SoChicken en een goed inkomen verdient met teksten die hij in de vorm van online cursussen verkoopt.   

Ik werd geinspireerd door voormalig journalist Charlotte van ’t Wout die nu met filmpjes op instagram inspirerende verhalen deelt over ondernemen, ( (soms geeft ze ook cursussen op instagram tegen betaling). Ze woont in prachtig grachtenpand.

Ik keek bewonderend naar journalisten als Joost van der Weegen en Michiel Driebergen die hun verhalen verpakken in de vorm van stadswandelingen.

Verder abonneerde ik me op de nieuwsbrief van Maria Popova, vol met filosofie en creativiteit (ze verdient haar inkomen met commissie op boeken die ze aanbeveelt) En ik verdiepte me in de artikelen van mediastrateeg en tekstschrijver Thomas Baekdal, wiens diepgravende analyses over media je alleen tegen betaling kunt lezen op zijn blog.

Het inspireerde me.

Mijn eerste experiment om zelf geld te verdienen met een online publicatie was dit artikel waarin ik uitleg hoe je zelf een blog opzet. Als mensen via de link in de tekst een blog beginnen bij mijn provider Xel media, ontvang ik een commissie. Inmiddels heb ik met dit artikel ruim 8.000 euro verdiend. In de journalistiek verdiende ik nooit meer dan 1500 euro voor een stuk.

Maar eerlijk is eerlijk, bij deze constructie ben ik nog steeds afhankelijk van een andere partij die commissie betaalt.

Geld verdienen met schrijven – bepaal je eigen prijs

Je kunt als schrijver nog zelfstandiger geld verdienen. Inmiddels kunnen lezers van mijn blog Schrijfvis zich inschrijven voor schrijfcursussen die ik geef in Den Haag.

Een of twee keer in de maand zit ik dus niet achter mijn laptop te schrijven, maar sta ik voor publiek en vertel ik mijn verhaal, net als middeleeuwse sprooksprekers.

En ja, in elke cursus vertel in grote lijnen hetzelfde verhaal (net als de Volkskrant, die mijn verhaal over het verzetten van je lichaamsklok steeds opnieuw plaatst). Alleen gaan de inkomsten naar mij, en bepaal ik zelf de prijs.    

Kortom: als je geld wilt verdienen met schrijven in de 21e eeuw helpt het als je het heft in eigen handen neemt en het beroep van schrijver breder trekt: naar dat van verhalenverteller.

Word een moderne sprookspreker

Daarmee zeg ik niet dat je moet stoppen met stukjes schrijven. Tekstschrijver in de traditionele vorm is een prachtig beroep. Maar loop af en toe eens weg van de lopende band.

Heb vertrouwen in je eigen vakmanschap. Durf te werk te gaan als de middeleeuwse sprooksprekers.

Vertel verhalen in verschillende vormen en vind je eigen publiek. Begin een blog, een nieuwsbrief, schrijf een script voor filmpjes waar mensen iets van kunnen leren, ontwikkel een historische rondleiding door je stad, maak een (online)-cursus, schrijf desnoods een spannend vervolgverhaal per e-mail.

Als je je eigen publiek vindt, en een verhaalvorm kiest waar je publiek voor wil betalen, heb je geen opdrachtgever nodig die een vaste woord- of stukprijs betaalt.

Je kunt je werk misschien wel tientallen of honderden keren verkopen aan je lezers. Als je online publiceert, is de hele wereld je publiek én klant tegelijkertijd. Je hoeft geen blaren op je voeten te lopen zoals je collega’s uit de middeleeuwen om je verhaal steeds aan een andere mensen te laten horen.

Als sprookspreker zijn je mogelijkheden om geld te verdienen met verhalen groter dan ooit. Misschien word jij wel de Willem van Hildegaersberch van de 21e eeuw.

Wil je ook zelfstandig geld verdienen met schrijven? Volg mijn cursus Bloggen voor meer klanten.

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Lees ook:

Dennis Rijnvis

Dennis Rijnvis, journalist voor onder meer De Volkskrant, Quest, Nu.nl en Psychologie Magazine. Maar ook schrijver van de thriller Savelsbos, uitgegeven door Cargo/De Bezige Bij. Op dit blog deel ik mijn inzichten en ervaringen op het gebied van schrijven.

Leave a Reply