Binnen drie dagen de eerste versie van een boek schrijven, het klinkt als een onmogelijke opgave. Maar de Britse schrijver John Boyne deed het, en hij leverde ook nog een bestseller af: De jongen in de gestreepte pyjama.

In een interview met The Guardian vertelt Boyne hoe het boek tot stand kwam.

“Het idee voor de De jongen in de gestreepte pyjama kreeg ik op een dinsdagavond. Ik begon woensdagochtend te schrijven en ging daar 60 uur lang mee door, met uitzondering van wat korte pauzes. Woensdagnacht en donderdagnacht sliep ik niet. Vrijdag rond lunchtijd was de eerste versie klaar.

Voor de meeste mensen is het schrijven van een eerste versie binnen drie dagen te hoog gegrepen, zeker als je nog nooit een boek hebt geschreven. En toch kun je als beginnende schrijver iets leren van de aanpak van Boyne. In deze blog lees je welke 7 stappen je vandaag nog kunt zetten bij het schrijven van je boek.

Boek schrijven tips – deze 7 stappen kun je nu zetten

Juist omdat een boek schrijven zo’n gigantische opgave is, wordt het in je hoofd al snel een te groot en ongrijpbaar project en ga je er tegenaan hikken. Zo stelde ik het schrijven van mijn roman Savelbos jarenlang uit.

Boyne pakte het anders aan. Hij ziet een boek schrijven niet als een megaproject, maar als een serie kleine stappen. Hij denkt zin voor zin, hoofdstuk voor hoofdstuk. In The Guardian zegt hij daarover:

Ook als je niet in de stemming bent voor schrijven, schrijf een zin. Kijk waartoe die zin leidt. Misschien leidt hij nergens toe, maar misschien leidt hij ook tot een compleet hoofdstuk.

Het kan natuurlijk zijn dat je nog niet toe bent aan het schrijven van een eerste zin. Misschien weet je nog te weinig over je hoofdpersoon, de loop van je verhaal, of het soort boek dat je wilt schrijven. Toch kun je ook in dat geval vandaag nog belangrijke stappen zetten op weg naar de voltooiing van je thriller, roman of non-fictieboek. Met onderstaande tips bereid je jezelf optimaal voor op het schrijfproces.

Boek schrijven tips – stap 1 – pitch je boek aan jezelf in één zin

Jezelf inspireren is het allerbelangrijkste bij het schrijven van een boek. Je hoeft echt geen uitgewerkt plot met gedetailleerd einde te hebben om de eerste zin te kunnen typen. Maar je hebt wel een uitgangspunt nodig dat je genoeg inspiratie bezorgt om er weken of maanden mee te stoeien.

Een goede manier om je verhaalidee te toetsen is de Snowflake-methode (je kunt er hier meer over lezen). Bij deze aanpak probeer je met één kernzin het uitgangspunt van je verhaal zo spannend en inspirerend mogelijk op te schrijven.

De kernzin van De jongen in de gestreepte pyama van John Boyne had kunnen zijn:

Wat gebeurt er als het zoontje van de commandant in een concentratiekamp tijdens de tweede wereldoorlog bevriend raakt met een Joods jongetje in het kamp?

Mijn eigen kernzin voor mijn roman Savelsbos:

Vijf mannen die in hun jeugd een vriendin zijn kwijtgeraakt bij een spel in een mergelgroeve gaan tien jaar later terug naar de plek van de verdwijning om uit te zoeken wat er is gebeurd.

Werk aan je eigen kernzin totdat je genoeg inspiratie opwekt om aan je boek te beginnen.

Wist je trouwens dat korte verhalen schrijven ook een goede voorbereiding kan zijn op het schrijven van een boek.

Als je mijn beste tips wil en een stok achter de deur nodig hebt, volg dan vandaag nog mijn workshop Kort verhaal schrijven – ontgrendel je verbeelding

Boek schrijven tips – stap 2 – Deel je voornemen met de wereld

Houd de droom om een boek te schrijven niet voor jezelf. Vertel het aan je partner, vrienden, familie en collega’s. Deel het op Facebook en op Instagram. De mensen om je heen zullen je dan steeds herinneren aan je voornemen. Je zult vragen krijgen als: ‘hoe staat het met je boek?’, ‘waar gaat het over?’ en ‘wanneer is het af?’.

Kortom: het voornemen om een boek te schrijven zit nu niet meer alleen in je eigen hoofd, het wordt ‘echt’.

Boek schrijven tips – stap 3: Reserveer tijd

Als je alleen maar aan je boek schrijft wanneer je toevallig zin en tijd hebt, is de kans klein dat je het manuscript ooit afrondt. Altijd is er wel iets belangrijker dan je boek: je werk, je vrienden, je partner, je favoriete tv-programma.

Het is belangrijk om vooraf al genoeg uren te reserveren waarin je boek op nummer 1 staat. Misschien wil je een dag in de week vrij nemen, elke ochtend twee uur eerder opstaan, of juist drie avonden per week schrijven in plaats van tv-kijken. Raadpleeg nu je agenda en kijk op welke momenten in de week jij tijd zou kunnen maken. En stel jezelf ook de meest belangrijke vraag: wil je zo graag een boek schrijven dat je bereid bent om andere bezigheden tijdelijk te schrappen?

Boek schrijven tips – stap 4 – Stel mensen teleur

Als je ‘ja’ zegt tegen een boek, zul je ‘nee’ moeten zeggen tegen andere verplichtingen.

Zelf halveerde ik in 2012 mijn werkzaamheden als journalist om me op mijn schrijfproject te kunnen richten. Ik stuurde een aantal opdrachtgevers een mail waarin ik vertelde dat ik voorlopig niet beschikbaar was. Dat was moeilijk. Het voelde alsof ik ze teleurstelde voor iets dat nog niet bestond: mijn roman. Maar ik zette er een gigantische stap mee. Als je eenmaal tijd hebt gecreëerd voor je boek, wordt schrijven in die uren opeens een hoofddoel.

Ook jij zult soms mensen teleur moeten stellen als je een boek wilt schrijven, of het nu je partner is, je baas, of je hardloopmaatje. Doe het op tijd. Vertel je geliefde dat je je een paar maanden lang twee avonden in de week zult terugtrekken in je werkkamer, of zeg tegen je baas dat je een dag minder wilt werken. Als je er te lang mee wacht, komt van uitstel vaak afstel.

Lees hier waarom je vaker nee moet zeggen als je een creatief beroep hebt. 

Boek schrijven tips – stap 5 – Schrijf een brief en vind de stem van je hoofdpersoon

Een verhaal gaat pas echt leven als je je hoofdpersonage(s) goed leert kennen. Wat drijft ze? Hoe praten ze? Wat hebben ze allemaal meegemaakt?

Schrijf een brief vanuit het perspectief van het belangrijkste personage aan een vriend of vriendin. Door deze schrijfoefening zul je als vanzelf meer met de stem van je hoofdpersoon gaan schrijven. Dat kan veel toevoegen aan je verhaal.

In De jongen met de gestreepte pyjama duidt de 9-jarige hoofdpersoon één mysterieus personage bijvoorbeeld steeds aan als ‘de Furie’. Hij begrijpt zelf niet over wie hij het heeft. Maar als lezer weet je al snel dat het om De Führer gaat, oftewel Adolf Hitler. Door die verspreking gaat het personage leven; je ziet een jongetje voor je dat weinig van de wereld om hem heen begrijpt.

De kans is groot dat je tijdens het schrijven van jouw brief al fragmenten

Hier vind je nog 7 schrijfoefeningen waarmee je in de huid van je hoofdpersonages kunt kruipen.

Boek schrijven tips – stap 6 – Stel een dagelijks schrijfdoel

Hoeveel woorden denk je dagelijks te kunnen schrijven in de uren die je beschikbaar hebt gemaakt? Een concreet schrijfdoel stellen (bijvoorbeeld 2000 woorden per dag), kan je helpen om je kostbare tijd zo effectief mogelijk te gebruiken. Vooral bij het schrijven van een eerste versie is het belangrijk om niet te kritisch te zijn op jezelf, en zo veel mogelijk meters te maken.

Stel je doel echter niet te hoog, het is motiverender om voor te liggen op schema, dan om steeds achter de feiten aan te lopen.

Hier lees je welke woordaantallen beroemde schrijvers zoals Stephen King en Harry Mulisch zichzelf oplegden bij het schrijven van hun boeken.

Boek schrijven tips – stap 7 – Bereken een einddatum

Als je weet hoeveel woorden je per week wilt schrijven, kun je ook uitrekenen wanneer de eerste versie van je manuscript af is. Een roman telt bijvoorbeeld ongeveer 60.000 tot 100.000 woorden. Als je per week 2500 woorden schrijft, kun je dus binnen 10 maanden – en misschien zelfs binnen een halfjaar – een eerste versie opleveren.

Door het berekenen van een verwachtingsdatum zal het schrijven van je boek minder groots en ongrijpbaar aanvoelen. Je weet immers zeker dat het boek afkomt – je hoeft je alleen maar aan je planning te houden.

Lees hier hoeveel woorden een roman, thriller of young-adult-boek gemiddeld telt. 

Gefeliciteerd, na deze stap ben je officieel in verwachting van je boek. Met dit stappenplan zorg je ervoor dat ook het schrijfproces goed verloopt.

Lees al mijn artikelen over het schrijven van een boek, of in ieder geval deze:
– Boek schrijven? Met dit stappenplan neem je jezelf serieus
– Zo kan een literair agent je helpen om een uitgever te vinden
– Deze 3 scenes moet je meteen schrappen uit je boek

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Lees ook:

• Dit is hoe topschrijvers onvergetelijke personages bedenken
• Dit zijn de 22 beste boeken over schrijven
• Kort verhaal schrijven? Deze 9 tips van topauteurs bieden houvast
• Creatief schrijven? Met deze schrijfoefening schreef een legendarische auteur 500 literaire werken
• Dit zijn de 7 eigenschappen van pakkende eerste zinnen
• Stappenplan boek schrijven – hoe ik debuteerde met een thriller en mijn tweede boek nooit afkreeg
• Hoeveel woorden heeft een boek?
• Roman schrijven? Deze prijswinnende auteur helpt je over het dode punt met negen schrijfoefeningen