Een bestseller schrijven is niet voor iedereen weggelegd. Bestsellerauteur John Grisham zou waarschijnlijk zijn hoofd schudden en diep zuchten als hij hoorde hoe ik bij het schrijven van mijn eerste boek te werk ging.

Ik begon in 2012 aan mijn roman Savelsbos zonder werkplan waarin ik het plot van tevoren had uitgewerkt. Ik had het einde van het verhaal ook nog niet bedacht en introduceerde in het eerste hoofdstuk al meer dan vijf personages.

Met die werkwijze ging ik lijnrecht in tegen de acht schrijfgeboden die Grisham onlangs publiceerde in de New York Times. Een bestseller schrijven is voor de voormalig advocaat inmiddels de gewoonste zaak van de wereld. Hij schreef sinds de jaren negentig meer dan 40 succesvolle rechtbankthrillers, waarvan De Jury, De Cliënt en Advocaat van de Duivel de bekendste zijn. Wereldwijd verkocht de hij meer dan 300 miljoen exemplaren van zijn boeken.

Bestseller schrijven volgens Grisham

Grisham’s verhalen zitten vooral planmatig goed in elkaar. Met heldere zinnen bouwt hij vanaf de eerste pagina’s van een boek aan ijzingwekkende situaties, die meestal in de rechtszaal tot een verrassende ontknoping komen. Hij werkt dan ook uiterst gedisciplineerd, zo blijkt uit zijn schrijfgeboden.

Als ik volgens Grisham’s methode had gewerkt, zou dat me veel tijd, energie en frustratie hebben bespaard bij het schrijven van mijn eerste boek. Ik liep bij het schrijfproces van Savelsbos meerdere malen vast omdat ik het einde nog niet had bedacht. Ik heb complete hoofdstukken in de prullenbak gegooid en verwijderde meerdere personages uit het verhaal, voordat mijn boek uiteindelijk verscheen.

Vandaar dat ik de schrijfregels van Grisham hieronder publiceer op Schrijfvis, aangevuld met quotes en links naar lezenswaardige interviews met schrijftips van de Amerikaan.

1 – Bestseller schrijven? Schrijf dan minimaal 200 woorden per dag

Dat is ongeveer een pagina (gedrukt in een boek) per dag.

“Doe dat twee jaar lang en je hebt een roman die lang genoeg is”, aldus Grisham in een lezenswaardig interview op boekenblog Slushpile. “Als je een boek probeert te schrijven, en je niet tenminste één pagina per dag schrijft, dan komt het boek simpelweg niet af.”

2 – Begin pas met het schrijven van de openingsscène als je het slot van je verhaal hebt bedacht

“De meeste schrijvers doen dit niet, omdat het veel tijd en energie kost om het hele verhaal zorgvuldig te bedenken en hoofdstuk voor hoofdstuk te plannen”, aldus Grisham in een lang interview met Goodreads. “Maar als je het einde wel van tevoren bedenkt, krijg je overzicht. Je ziet de hoofdpersonen voor je, je ziet welke personages onnodig zijn, welke delen van het verhaal overbodig zijn, of waar je juist iets moet toevoegen.

3 – Schrijf op vaste uren en op dezelfde plek

Toen hij nog als advocaat werkte, had Grisham nauwelijks tijd om te schrijven. Hij kon hooguit een uur per dag vrijmaken. Zijn doel van tweehonderd woorden bereikte hij door zichzelf te onderwerpen aan een strikte routine.

“Ik had kleine gekke rituelen, die heel belangrijk voor me waren waren”, verklaarde hij in 2006 in een interview met de San Francisco Chronicle. “Mijn wekker ging om 5 uur, dan sprong ik onder de douche. Mijn kantoor lag op vijf minuten afstand van mijn huis. Ik moest van mezelf om precies half zes achter mijn bureau zitten met een kop koffie om het eerste woord te schrijven, vijf dagen per week.”

4 – Bestseller schrijven? Mijd prologen

Deze scènes die voorafgaan aan een verhaal zijn volgens Grisham gimmicks waarmee je de aandacht van de lezer op een kunstmatige manier probeert vast te houden.

“Vermijd ze, plan je verhaal en begin gewoon bij hoofdstuk één”, aldus de schrijver in het originele interview met de New York Times, waarin hij zijn acht schrijfregels uiteenzet.

Grisham is van mening dat je een lezer langzaam moet inpakken met goed eerste hoofdstuk. Hij adviseert om in de eerste 40 pagina’s langzaam toe te werken naar een hoogtepunt dat spanning opwekt, zo blijkt uit dit artikel op Writers Digest, geschreven door een schrijver die een persoonlijke masterclass van Grisham kreeg.

5 – Gebruik bij dialogen altijd aanhalingstekens

Dialogen zonder aanhalingstekens, het is een trend bij sommige jonge schrijvers die literair willen overkomen. Grisham vindt het niets.

“Het is belachelijk en verwarrend. Je weet als lezer niet of iemand iets heeft gezegd, of alleen maar een gedachte heeft”, verklaart hij in dit interview met schrijfblog The Rumpus, waarin hij ook ingaat op de slechte kritieken die hij vaak krijgt van literaire critici.

6 – Mijd moeilijke woorden

“Er zijn drie soorten woorden: woorden die iedereen kent, woorden die iedereen zou moeten kennen en woorden die niemand kent. Gebruik geen woorden uit de derde categorie en beperk het aantal woorden uit de tweede categorie”, aldus Grisham in een vermakelijk interview met CBS.

“Het is een grote fout om woorden te gebruiken die je normaal gesproken alleen in een conversatie gebruikt om indruk te maken op anderen”, verklaart hij op The Rumpus.

7 – Lees iedere zin drie keer na en vermijd overbodige woorden

“Redactiewerk is geen leuk klusje”, aldus Grisham in het interview met Slushpile. “De fout die veel grote auteurs maken is dat ze lui worden en hun eigen schrijfsels niet meer goed nalezen en herschrijven. Dat kun je meestal zien aan het werk dat ze afleveren.”

Lees ook dit Schrijfvis-artikel over het verwijderen van overbodige woorden: deze 11 woorden kun je altijd schrappen.

8 – Introduceer geen twintig personages in het eerste hoofdstuk

“Ook zo’n beginnersfout”, aldus Grisham in de New York Times. “Je lezers hebben zin om te beginnen aan het verhaal. Bombardeer ze dus niet met drie dozijn namen van vier generaties uit dezelfde familie.

Op The Rumpus geeft hij een duidelijk richtlijn: je kunt hoogstens vier of vijf personages introduceren in het eerste hoofdstuk.”

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Wil je een bestseller schrijven? Lees ook:

• Zeven tips van Stephen King waarmee je elke tekst beter maakt.
• Hoe kwam Roald Dahl op zijn ideeën voor verhalen?
• Hoe schrijft Dan Brown zijn bestsellers?
• Dit zijn de 22 beste boeken over schrijven