Anton Pieck (1895 – 1987) schreef geen verhalen, maar ontwierp ze met potlood en papier. Als je het sprookjesbos in de Efteling bezoekt, loop je letterlijk door zijn werk heen. En wanneer je daar naar de huisjes en kastelen kijkt, zie je ook hoe hij buiten de lijntjes kleurde.
Tenminste, als je naar de juiste details kijkt.
Pieck wilde dat bezoekers van de Efteling het idee zouden krijgen dat alle gebouwen er al jaren stonden. In zijn tekeningen voor het sprookjesbos had hij alle muren dan ook schots en scheef afgebeeld.
Maar al snel merkte hij dat bouwvakkers moeite hadden om de huisjes op die manier te bouwen.
Anton Pieck: lap regels aan je laars
De bouwvakkers hadden geleerd om netjes te metselen, in loodrechte lijnen.
Daarom gaf Anton Pieck de werkmannen een nogal bijzondere opdracht. Hij daagde rechtshandige bouwvakkers uit om met hun linkerhand te metselen. En hij adviseerde de werklui ook om ‘s ochtends al aan de sterke drank te gaan.
Volgens het Anton Pieck Museum zei hij in een interview:
‘Ik had liever metselaars gehad die stomdronken waren, want dan hadden ze een muur gemetseld zoals ik die gewenst had.’
In dit artikel lees je hoe één van de beroemdste verhalenverteller in Nederland te werk ging bij het vertellen van zijn verhalen in tekeningen. Dit zijn Pieck’s 7 lessen over storytelling, samengesteld uit oude interviews in onder meer Het Parool, de Volkskrant en een documentaire van de Efteling.
1 – Beperk je interesses
‘De wereld zit zo vol met allerlei dingen waar je belangstelling voor kunt hebben’, zegt Anton Pieck aan het begin van onderstaande documentaire. ‘Maar als je op een zeker gebied iets wilt bereiken, moet je veel dingen afsnijden.’
‘Je kunt wel belangstelling hebben, voor dit, en voor dat. Maar je hebt je tijd nodig. Wat je levensduur betreft, heb je een tekort aan tijd voor je werk. Tekenen is iets dat bij mij alles beheerst.’
2 -Zeg je baan niet op
Je hoeft niet meteen je baan op te zeggen als je wil doorbreken als creatieveling. Anton Pieck was naast kunstenaar ook tekenleraar op het Kennemer Lyceum. Die baan durfde hij niet op te zeggen.
In een interview in het Parool zei hij:
“Ik wilde financiële zekerheid. Ik wist: alles als ik zekerheid heb, geen financiële zorgen, dan kan ik mij ontplooien.’
3 – Talent is niet het belangrijkste
Anton Pieck werd in tegenstelling tot zijn tweelingbroer Henri Pieck nooit gezien als een groot talent.
Zijn ouders lieten Henri de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten volgen. Anton werd niet goed genoeg bevonden. Toch schopte hij het uiteindelijk veel verder als tekenaar.
4 – Inspiratie? Die heeft een bakker toch ook niet nodig?
Heef je vader wel eens moeite met het vinden van inspiratie? Toen die vraag aan de dochter van Pieck werd gesteld, antwoordde ze: nee, daar heeft hij geen tijd voor.
Pieck zag zijn werk dan ook niet als kunst, maar als een ambacht. In het Parool zei hij: ‘Ik ben artiest, geen kunstenaar, ik beoefen een ambacht, zoals de timmerman, de meubelmaker.’
5 – Werk hard en lang
Pieck maakte honderden tekeningen per jaar. Ook toen hij al beroemd was, haalde hij zijn neus niet op voor klussen. Hij maakte van alles: van geboortekaartjes tot kerst- en nieuwjaarskaarten, kleurplaten, boekomslagen en schilderijen.
Op de dagen dat hij voor zichzelf werkte, begon hij ‘s ochtends om 10 uur, en stopte hij pas om 10 uur ‘s avonds. Tussendoor las zijn vrouw hem de krant voor.
De grote productie van Anton Pieck heeft ertoe geleid dat zijn schilderijen niet duur zijn. De waarde van zijn schetsen ligt gemiddeld tussen de 25 en 500 euro, afhankelijk van de grootte, het kleurgebruik en de zeldzaamheid.
6 – Reis voor je fantasie
Pieck reisde veel naar andere landen om te tekenen. ‘Zijn fantasie documenteren’, noemde hij dat.
Hij bezocht landen als Marokko, Polen, Engeland en Italië. Daar liep hij met een potlood, een plankje en een vel papier over straat om scènes op straat na te tekenen. ‘Dat heeft me later erg geholpen om de juiste sfeer te bepalen in tekeningen, bijvoorbeeld toen ik taferelen uit 1001 nachten tekende.’
7 – Gooi regels overboord als het zo uitkomt
Anton Pieck kreeg de bouwvakkers in de Efteling uiteindelijk zo ver dat ze het de waterpas uit hun handen lieten vallen en schots en scheef metselden.
En dat is misschien wel één van zijn belangrijkste lessen: gooi regels overboord als ze niet in jouw verhaal passen. Veel schrijvers denken bijvoorbeeld dat je een zin nooit met ‘ik’ of ‘en’ mag beginnen. Dat is onzin. Laat je niet beperken.
Foto bovenaan artikel: Door Koen Suyk / Anefo – Nationaal Archief, CC BY-SA 3.0
Lees ook:
