Waarom een kort verhaal schrijven de snelste weg is naar een boek (+mini-cursus)

De Amerikaan Chuck Palahniuk zou nooit een wereldberoemde schrijver zijn geworden als hij in 1995 niet was begonnen aan een kort verhaal.

Een paar jaar eerder had hij zijn eerste boek geschreven: een thriller in de stijl van Stephen King. Het manuscript telde 700 pagina’s. Maar geen uitgeverij wilde het hebben.

Palahniuk besloot daarom dat hij niet langer zijn best zou doen om in de smaak te vallen met een populaire stijl. Bij het schrijven van zijn korte verhaal experimenteerde hij er lustig op los.

Vechtpartij

Zijn inspiratie haalde hij uit zijn persoonlijk leven. Toen hij na een vechtpartij met blauwe plekken in zijn gezicht op zijn werk kwam, viel het hem op dat geen van zijn collega’s hem vroeg wat er was gebeurd. Dat zette hem aan tot het schrijven van een duistere, rauwe vertelling over mensen die voor de lol met elkaar vechten in hun vrije tijd. Hij stuurde het korte verhaal op naar een literair tijdschrift, en het werd gepubliceerd.

Tot Palahniuk’s verbazing viel het korte verhaal zo in de smaak, dat een uitgever hem vroeg om er een roman van te maken. Dat boek kennen we nu als Fight Club. Het oorspronkelijke korte verhaal waarmee Palahniuk begon, is slechts een klein onderdeel van de roman: hoofdstuk 7.

Hoe je een boek schrijft? Begin met een kort verhaal

Korte verhalen groeien vaker uit tot romans. Het beroemde boek Alles is Verlicht van Jonathan Safran Foer is gebaseerd op een zeven pagina’s tellend verhaal: The Very Rigid Search (De zeer rigide zoektocht). De verfilmde roman The Virgin Suicides (De zelfmoord van de meisjes) van Jeffrey Eugenides verscheen eveneens eerst als kort verhaal.

Hieronder zet ik in drie redenen uiteen waarom ook jij ook beter eerst een kort verhaal kunt schrijven voordat je begint aan een boek. En ik stelde een mini-cursus korte verhalen schrijven samen om je op weg te helpen.

——> Let op: ik geef ook regelmatig de live-workshop Kort verhaal schrijven – ontgrendel je verbeelding via Zoom. Schrijf je hier in.

1 – Een kort verhaal dwingt je te experimenteren.

Je kunt in een kort verhaal geen pagina’s lang de tijd nemen om je lezers voor je te winnen met een ingewikkeld plot. Vaak drijft een vertelling op één bijzondere gebeurtenis, of een surrealistisch idee. Zo schreef de Nederlandse schrijver Maarten Biesheuvel een kort verhaal over een vreemd beeld dat in hem opkwam: een brommer die over zee reed (lees het verhaal hier gratis, samen met nog 10 geweldige korte verhalen.)

Cursus korte verhalen – oefening 1

Bedenk zelf ook een vreemd beeld als aanzet voor een kort verhaal. Graaf in je fantasie, of combineer beelden die je in de loop van de dag hebt gezien. Je bord met daarop de boterham die je voor het ontbijt at, drijvend in de gracht waarlangs je naar je werk fietst. De hond van je buren, zittend op de toren van een kerk.

Laat je creativiteit de vrije loop, schep een fantasiebeeld en bedenk vervolgens een kort verhaal rond het beeld. Hoe zou deze situatie in kunnen ontstaan? Hoe is je ontbijtbord in de gracht terechtgekomen? Hoe is de hond van de buren op de kerktoren geklommen, of is ie misschien helemaal niet geklommen? Inspireer jezelf op deze manier voor het schrijven van een kort verhaal.

2 – Een kort verhaal dwingt je om een plot af te ronden

Als je aan een boek schrijft, blijft het vaak bij een beginnetje. Je raakte geïnspireerd, schrijft een eerste hoofdstuk, misschien een tweede. Daarna komt het leven ertussen (je krijgt het druk op je werk, of je kinderen moeten naar zwemles op jouw vaste schrijfavond). Kortom: je schrijft nooit die vlammende ontknoping die je in gedachten had, en je werkt dat boeiende personage niet uit.

Bij een kort verhaal hoeft van uitstel geen afstel te komen. Het genre is zo kort dat je jezelf kunt verplichten om in ieder geval een eerste versie te schrijven, bijvoorbeeld in één, twee, of drie avonden. Daarmee doe je een belangrijke ervaring op: je rondt een plot af van begin tot einde. Het geeft je nieuwe inzichten in wat er komt kijken bij de opbouw van een geloofwaardig einde. Dat zal je van pas komen als je een boek gaat schrijven.

Cursus korte verhalen: oefening 2

Markeer drie avonden in je agenda, waarop je een verhaal gaat schrijven naar aanleiding van het beeld dat je in de vorige oefening hebt bedacht. Denk alvast na over het einde. Bedenk welke emotie je wilt oproepen met het einde van je korte verhaal: bijvoorbeeld verbazing, vertedering, of droefheid.

Heb je de emotie bepaald? Denk dan terug aan je fantasiebeeld en bepaal wat er zou moeten gebeuren om de sfeer op te roepen die je wilt. Wordt de hond op de kerktoren doodgeschoten door een woedende menigte onderaan de toren, of blijkt dat het dier tevergeefs probeert te (leren) vliegen?

Probeer jezelf geen beperkingen op te leggen. In een kort verhaal kan alles, brommers kunnen zelfs over zee rijden.

3 – Een kort verhaal is de snelste weg naar feedback

Bij het schrijven van een boek duurt het jaren voordat je het kunt laten lezen door een uitgever, deskundige of familielid. Natuurlijk kun je ook alleen de eerste hoofdstukken opsturen, maar dan kun je je altijd nog verschuilen achter excuses als: ‘het is nog niet af, het wordt uiteindelijk veel beter.’

Een kort verhaal kun je binnen een week hebben afgerond. Daarna kun je je niet meer verschuilen. Je zult feedback serieus moeten nemen, zult sneller leren, en eerder klaar zijn voor het schrijven van een boek.

Cursus korte verhalen: oefening 3

Redigeer de eerste versie van het korte verhaal dat je hebt geschreven bij de vorige oefening. Trek er één of hooguit twee avonden voor uit, zodat je jezelf niet tegen laat houden door perfectionisme. Laat het daarna lezen door de meest deskundige persoon in je sociale kring, en stuur het in voor een korte verhalenwedstrijd. Als je op Google ‘korte verhalen wedstrijd 2019 intypt’ heb je er binnen een mum van tijd één gevonden.

Neem de feedback van zowel de deskundige als de jury van de schrijfwedstrijd serieus, en herhaal de eerste twee oefeningen.

Deze beroemde schrijver beweert dat je elke week een kort verhaal zou moeten schrijven als je echt progressie wilt boeken als schrijver. Als je de bovenstaande mini-cursus korte verhalen 52 keer herhaalt, durf ik inderdaad wel te zeggen dat je klaar bent voor het schrijven van een boek.

Online workshop: kort verhaal

Zelf een kort verhaal schrijven? In de online videoworkshop Ontgrendel je verbeelding help ik je bij het zetten van de eerste stappen.

Je experimenteert met inspiratie-routines van bekende schrijvers en oefent om je eigen inspiratie om te zetten in een ruw verhaal met een begin en een einde. Aan het einde van de 1,5 uur durende workshop heb je één of meerdere ideeën, een begin en een plot voor een kort verhaal.   

Betaal & begin

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast

Lees ook:

• Deze 11 geweldige korte verhalen kun je gratis lezen
• Dit zijn de 22 beste boeken over schrijven
• Korte verhalen schrijven? Deze 9 tips van topauteurs bieden je houvast
• Dit zijn de 7 eigenschappen van pakkende eerste zinnen
• Stappenplan boek schrijven – hoe ik debuteerde met een thriller en mijn tweede boek nooit afkreeg
• Hoeveel woorden heeft een boek?
• Roman schrijven? Deze prijswinnende auteur helpt je over het dode punt met negen schrijfoefeningen