Stephen King: 7 schrijftips waarmee je elke tekst aantrekkelijker maakt

Weinig mensen weten dat Stephen King alias ‘The King of Horror’ behalve tientallen thrillers ook een boek met schrijftips op zijn naam heeft staan: Over Leven en Schrijven. Het is één van meest praktische schrijfboeken die ik ken, vooral door de nuchterheid van de tips. King maakt van schrijven niet iets zweverigs en ongrijpbaars, maar beschouwt het als een vakmanschap, net als timmeren of banketbakken.

Deze adviezen uit het boek van King spoken bijvoorbeeld regelmatig door mijn hoofd tijdens het schrijven:

‘Gezwollen taalgebruik is als een hond die je avondkleding aantrekt.’

‘De weg naar de hel is geplaveid met bijwoorden.’

Alle soorten schrijvers kunnen profiteren van de schrijftips uit Over Leven en Schrijven: auteurs van boeken, maar ook tekstschrijvers, journalisten en iedereen die wel eens een opstel, verslag, rapport of nieuwsbrief schrijft. Hieronder lees je de tips die me het meest zijn bijgebleven.

(Dit zijn overigens in mijn ogen de 13 beste boeken van Stephen King – lees fragmenten en deze mini-biografie van Stephen King leest als een thriller)

Stephen King – Over leven en schrijven tip 1 – Vermijd passieve werkwoordsvormen

Schrijvers die veel ‘lijdende’ vormen gebruiken zijn een soort verlegen minnaars, vindt King. Ze kiezen namelijk voor passieve, rustige partners bij het schrijven: lijdende werkwoordsvormen. Dat maakt teksten omslachtiger en zwakker.

Waarom?

Bij een actief werkwoord doet het onderwerp van de zin iets: De schrijver vangt de muis.

Bij een passief werkwoord wordt er iets met het onderwerp gedaan: De muis wordt door de schrijver gevangen. Daardoor is de zin minder krachtig.

‘Je moet de passieve vorm vermijden’, aldus King. ‘Twee bladzijden in de passieve vorm – met andere woorden: zoals zo ongeveer alle zakelijke documenten worden geschreven – en ik kan het wel uitschreeuwen. Het is zwak, omslachtig en vaak ook irritant.’

Lees ook deze uitgebreide post met meer specifieke schrijftips over passieve zinnen: hoe en wanneer moet je ze vermijden.

Stephen King – Over leven en schrijven tip 2 – Het bijwoord is niet je vriend

Bijwoorden vergelijkt King graag met paardenbloemen. ‘Als je er één op je gazon hebt, is zo’n bloem mooi en uniek. Maar als je die ene niet uit de grond trekt, heb je er de volgende dag vijftig. (…) En uiteindelijk zie je dat het onkruid is.’

Als voorbeeld neemt hij de zin: Ik deed de deur stevig dicht. Op het eerste gezicht niets mis mee. Maar het is krachtiger om met een werkwoord (op een actieve manier) aan te duiden dat je ‘stevig’ handelde: Ik gooide de deur dicht.

Kortom: stevig is hier een onnodig woord, zoals bijna alle bijwoorden.

Stephen King – Over leven en schrijven – tip 3: Bijwoorden na dialogen zijn je grootste vijand.

‘Je bent een geweldige schrijver’, zei Monica bewonderend.

King gruwelt van dit soort zinnen. Nooit een bijwoord na een stukje dialoog gebruiken, stelt hij. Een goed geschreven dialoog maakt namelijk meteen duidelijk op welke manier iets wordt gezegd.

‘Ik haat je’, riep Joost. (Je kunt dan zelf ook wel bedenken dat Joost boos is).

Dit is dus ook genoeg. ‘Je bent een geweldige schrijver’, zei Monica. (Ja Monica is een slijmbal, dat is nu ook nog duidelijk).

‘Ik geloof dat de weg naar de hel geplaveid is met bijwoorden’, schrijft King.

Stephen King – Over leven en schrijven tip 4 – Let op de structuur van alinea’s (vooral als je dingen uitlegt)

De ideale alinea bevat eerst een zogenoemde topische zin, oftewel een mededeling. ‘Die wordt dan gevolgd door andere zinnen die de eerste zin verklaren of uitbreiden’, schrijft King in zijn boek met schrijftips.

Hij geeft het volgende voorbeeld.

Toen ik tien was, was ik bang voor mijn zuster Megan (topische zin). Ze kon niet in mijn kamer komen zonder op zijn minst een van mijn favoriete dingen kapot te maken, meestal speelgoed. Haar blik had ook een magisch vernietigende uitwerking op plakband, een poster waar ze naar keek, viel enkele seconden later van de muur.

Stephen King – Over leven en schrijven tip 5 – Gebruik de woorden die je als eerste te binnen schieten

Het eerste woord dat je te binnen schiet bij het schrijven, is vaak het beste. Probeer je niet intelligenter of poëtischer voor te doen door formele of omslachtige termen te gebruiken.

‘Dat is zoiets als een hond avondkleding aantrekken’ aldus King. ‘De hond schaamt zich en degene die zich aan de voorbedachte leukheid schuldig maakt, zou zich nog meer moeten schamen.

Dus niet: John bleef lang genoeg zitten om te defeceren.

Wel: John bleef lang genoeg zitten om te schijten.

Stephen King – Over leven en schrijven tip 6 – Pas op met vergelijkingen

Vermijd clichés, oftewel: bijna alle vergelijkingen die je zo te binnen schieten. ‘Hij rende als een gek, ze was zo mooi als een plaatje, Bob vocht als een tijger – verspil mij (en andermans) tijd er niet mee, je lijkt er lui of dom door’, aldus King.

Een goede vergelijking is origineel, maar ook meteen herkenbaar voor een lezer.

Stephen King’s favoriet:

‘Ik stak een sigaret op die naar de zakdoek van een loodgieter smaakte’ – Raymond Chandler – The Big Sleep & Farewell My Lovely

Stephen King – Over leven en schrijven tip 7 – Zinnen hoeven niet altijd taalkundig correct te zijn.

Big Tony ging zitten, stak een sigaret op, streek met zijn hand door zijn haar.

Grammaticaal klopt deze zin niet, er had een voegwoord (en) in moeten staan.

‘Maar omdat de zin kort is, in telegramstijl, brengt hij verandering in het tempo en houdt hij de tekst levendig’, schrijft Stephen King in Over leven en schrijven. ‘Dit soort taal lijkt meer op praten dan op schrijven, en dat is goed. Schrijven is verleiden. En verleiden is ook een kwestie van goed praten.’

Meer tips lezen? Bestel het boek Over Leven en Schrijven van Stephen King. 

Lees ook:

Deze mini-biografie van Stephen King leest als een thriller
Dit zijn de 12 beste boeken van Stephen King.
Dit zijn de 22 beste boeken over schrijven.
Waarom Stephen King’s boek Later me zo verraste

 

 

Schrijf je net als 10.000 anderen in voor mijn wekelijkse schrijftip. De ‘gouden’ tip ontvang je meteen! Klik op de mail.

Boek schrijven?

Abonneer je op mijn speciale nieuwsbrief voor schrijvers van boeken. Elke week inspiratie en tips.

Wie is Schrijfvis eigenlijk? En wat kun je hier doen?

Klik op de button en neem een kijkje bij de cursussen: je kunt meteen beginnen!

Welke schrijfcursus op Schrijfvis past bij jou? Vergelijk de cursussen

Luister de Schrijfvis-podcast

Verrassende interviews met inspirerende schrijvers, copywriters, journalisten zoals Mensje van Keulen, Govert Schilling, Aartjan van Erkel, Jozua Douglas en de bekendste literair agent van Nederland.

Luister de podcast