Alinea’s zijn de belangrijkste bouwstenen van je tekst. In dit artikel leg ik je uit hoe ze in elkaar zitten, en waarom het schrijven van goede alinea’s zo belangrijk is.
Wat is een alinea?
Een alinea is een blokje zinnen, dat een eenheid vormt binnen je artikel of verhaal. Alinea’s worden van elkaar gescheiden door witregels of inspringingen (voor de volgende regel staat één of meerdere spaties).
Het vorige stukje tekst is er dus een alinea. En nu begin je weer aan de volgende. Het voordeel daarvan is dat een tekst prettiger leest. Je dient je verhaal als het ware op in hapklare brokjes aan je lezer met witruimte ertussen.
Maar alinea’s geven je verhaal niet alleen een aantrekkelijk uiterlijk.
Welke inhoud kies je?
Met alinea’s geef je ook de inhoud van je tekst structuur. Als het goed is, heeft elk blogje tekst een afgebakend onderwerp. Je maakt bijvoorbeeld één duidelijk punt in een betoog, of je beschrijft één gebeurtenis in een verhaal.
Maar als een onderwerp meer ruimte inneemt dan een paar zinnen, kun je het natuurlijk ook opdelen in meerdere alinea’s. Dit is bijvoorbeeld de tweede alinea die je leest over het onderwerp ‘inhoud van een alinea’.
Hoe bouw je ze op?
Je kunt alinea’s het beste beginnen met een zin waarmee je de lezer nieuwsgierig maakt naar het onderwerp dat je gaat behandelen. Dat noemen we een kernzin, of topische zin. Hieronder zie je hoe zo’n kernzin werkt.
Roos had een een opvallende gewoonte. Als ze zat te studeren, kauwde ze op haar lange donkere haren. Soms zoog ze een puntje aan een lange lok.
Het blokje hierboven begint met een kernzin. Daarmee kondig je aan wat de kern, oftewel het onderwerp van de alinea is. Je zegt eigenlijk tegen de lezer: ‘ik ga nu een opvallende gewoonte van Roos beschrijven, dus blijf doorlezen.’
Als je slim gebruikt maakt van topische zinnen, kun je spanning opbouwen in een alinea. Je maakt de lezers nieuwsgierig naar wat er gaat komen. Daardoor kunnen ze bijna niet stoppen met lezen.
Hoe lang mag een alinea zijn?
Als schrijver bepaal je in principe zelf hoe lang je alinea is. Er zijn geen harde regels voor. Maar journalisten hebben er wel een richtlijn voor.
In het Basisboek journalistiek (één van de beste boeken over schrijven) staat dit: ‘alinea’s mogen in de krant niet langer zijn dan hun breedte (deze regel geldt in ieder geval voor een tweekolomsblad). Op uw beeldscherm zijn dat ongeveer tien regels.
Speel met vorm en inhoud
Maar als een goede alinea schrijf je vooral door te spelen met de vorm en de inhoud. Wees creatief. Schrijf eens een alinea van één zin. Begin eens niet met een topische zin, maar eindig ermee. Of begin je verhaal juist met een extreem lange alinea.
Zoals bij alle onderdelen van schrijven geldt: soms moet je schrijfregels aan je laars lappen om op te vallen en je lezer te verrassend.
Niet te veel denken, gewoon doen.
Lees ook: